Okul dış mekan tasarımlarının iklimsel açıdan değerlendirilmesi

Authors : Murat YÜCEKAYA, Aslihan TIRNAKÇI, Meliha AKLIBAŞINDA, Esra ÖZHANCI

Pages : 189-198

Doi:10.29278/azd.1088497

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2022-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Literatürde okul bahçelerinin farklı yönleriyle (büyüklükleri, yeşil alan / sert zemin dengesi vb.) ele alındıkları görülmektedir. Ancak iklimsel açıdan değerlendirildiği çalışmalar çok fazla sayıda değildir. Çocuk ve genç bireylerin zamanlarının önemli bir bölümünü geçirdikleri okul bahçelerinin iklimle dengeli tasarım odağında değerlendirilmesi çalışma konuları arasında önemli bir yer tutmalıdır. Bu nedenle çalışmanın amacını okul bahçelerinin mikroklimatik açıdan değerlendirilmesi oluşturmaktadır. Materyal ve Yöntem: Çalışma alanı olarak Nevşehir kent merkezinde yer alan ilkokulların dış mekanları seçilmiştir. Çalışma kapsamında ENVI-met yazılımıyla Nevşehir kent merkezinde belirlenen farklı niteliklerdeki okulların dış mekan tasarımının iklimsel simülasyonları yapılarak iklim haritaları üretilmiştir. Elde edilen veriler ışığında hem okul dış mekanlarının hem de kent ikliminin mikroklimatik açıdan iyileştirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir. Araştırma Bulguları: Çalışma sonucunda hava sıcaklığı, bağıl nem, ortalama ışıma sıcaklığı ve rüzgar hızı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda okul bahçelerinde sert zeminlerde sıcaklık stresinin yüksek, bitkilendirilmiş alanlarda düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sıcaklık seviyesinin yükseldiği alanlarda bağıl nem seviyesinin düşük, düşük sıcaklıklarda bağıl nemin yüksek olduğu saptanmıştır. Ortalama ışıma sıcaklığının bitkilerin bulunduğu alanlarda yüksek derecede serinletici etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Rüzgar hızının açık alanlarda yüksek, bitki yoğunluğunun arttığı noktalarda düştüğü gözlenmiştir. Sonuç: Bu çalışma ile okul dış mekan tasarımlarında yeşil alanların sayısız faydalarının yanında iklimsel yönden de önemli katkılar sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır. Sert zemin oranlarının çok fazla yeşil alanların çok az miktarda bulunduğu okul bahçelerinde yeşil alanların çoğaltılması ile birlikte daha kaliteli yaşam alanları oluşturulacağı düşünülmektedir.
Keywords : ENVI met, İklimsel Simülasyon, Okul Dış Mekan Tasarımları, Nevşehir