Türkiye'de Bireylerin Sigara Tüketim Olasılığını Belirleyen Faktörlerin Analizi: Rasgele-Etki Sıralı Probit Modeli

Authors : Faruk Urak

Pages : 239-250

Doi:10.29278/azd.1362360

View : 70 | Download : 65

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma, ailelerin veya aile bireylerinin sosyo-demografik ve ekonomik özellikleri ile sigara tüketme olasılığı arasındaki ilişkiyi anlamayı amaçlamıştır. Materyal ve Yöntem: Analizde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından oluşturulan 2019 Türkiye Sağlık Araştırmasından (TSA) elde edilen 8166 hane ve 17000 bireyin verisi kullanılmıştır. Öncelikle ailelerin veya bireylerin sigara içmelerini etkileyen faktörler belirlenmiş, daha sonra bu faktörlerin marjinal etkileri rasgele-etki sıralı probit modeli kullanılarak hesaplanmış ve yorumlanmıştır. Araştırma Bulguları: Araştırmada aile üyeleri veya ailelerden, düşük eğitime sahip olanların, erkeklerin, fiziksel güç gerektiren mesleklerde çalışanların ile orta ve yüksek gelire sahip olanların sigara tüketimine daha fazla yatkın oldukları tespit edilmiştir. Günlük yürüyüş pratiği, sigara tüketimini sınırlamaya yönelik olumlu bir etki taşımakla birlikte, günde bir veya daha fazla paket sigara tüketme olasılığını 2.83 puan düşürme eğilimi sergilemektedir. Sonuç: Karar vericiler, tüm paydaşlarla işbirliği içinde, ekonomik seviyeleri, eğitim düzeyleri, coğrafi bölgeler ve sosyoekonomik durumları fark etmeksizin tüm bireyleri hedefleyen özel bir sigara kontrolü stratejisi oluşturabilirler.
Keywords : Hane halkı, birey, kohort, rasgele etki sıralı probit modeli, sigara içmek