İngiltere’nin Trabzon Konsolosu Mr. Breene’nin Erzurum, Kars, Doğubayazıt Ve Ağrı Gezisi (1948)

Authors : Funda SELÇUK ŞİRİN

Pages : 113-132

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İngiltere’nin Trabzon Konsolosu Mr. Breene’nin gezisi, Soğuk Savaş yıllarında yapılmıştır. Gezi, uzun süreden beri gergin bir çizgide seyreden Türk-Sovyet ilişkisinin geldiği noktayı, sınıra en yakın bölgede yapılan gözlem ve incelemelerle tespit amacını taşıyordu. Türkiye ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasında II. Dünya Savaşı yıllarında başlayan gerginlik savaş sonunda artarak devam etmiştir. Savaş sonrasında Türk-Sovyet ilişkisine hâkim olan durum, güvensizlik oldu. Karşılıklı görüşmelerde Sovyet yetkililerin Montreux rejimini aşmak, Boğazlar’da Sovyetler lehine yeni düzenlemeler yapmak, Kars ve Ardahan’ın kendilerine verilmesi gibi talepleri, iki ülke arasındaki ilişkiyi tıkadığı gibi gerginliği doruk noktasına çıkarmıştır. Sovyet tehdidi, savaş sonrasında Türkiye ile ABD arasındaki yakınlaşmanın önemli nedenlerinden de biridir. SSCB’nin yayılmacı siyasetine karşı, İngiltere’nin teşviki ile bir savunma hattı oluşturmak isteyen ABD için Türkiye, stratejik konumu bakımından önemliydi. Çalışmamızda ele almış olduğumuz gezi notları, kritik ve önemli gelişmelere gebe olan Soğuk Savaşın genel dinamikleri çerçevesinde ele alınarak değerlendirilecektir.
Keywords : Sovyetler Birliği, İngiltere, ABD, Boğazlar, Kars