MEKÂNA YÖNELİK ALGISAL FARKLARIN ÖLÇÜLMESİNDE LENS MODEL YAKLAŞIMI: MODEL AÇILIMI VE KULLANIM ÖRNEKLERİ

Authors : H Derya ARSLAN, Kerim ÇINAR, Pınar DİNÇ

Pages : 35-48

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2009-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların fizyolojik, toplumsal ve psikolojik açılardan rahatsızlık duymadan yaşamlarını sürdürmeleri ve yaptığı işlerde verimli olmalarına yardımcı olan tüm çevresel ve toplumsal koşulların sağlanmasına, mimarlar mekânlar tasarlayarak yardımcı olurlar. Amaca yönelik hizmet vermek için tasarlanan mekânlar, hem fiziksel hem de psikolojik olarak bir takım insan gereksinimlerini karşılarlar. Mekânların kullanıcılar üzerinde bıraktıkları etkilerle mekânda yapılan işin verimi arasında bir ilişki söz konusudur. Bundan dolayı mekânlar tasarlanırken içinde yaşayacak bireyleri nasıl etkileyeceği düşünülmeli ve mekânın kullanım amacına yönelik olumlu katkı sağlayacak fiziksel düzenlemeler dikkate alınarak tasarımlar yapılmalıdır. Bu noktada devreye kullanıcı ihtiyaçları harici isteklerinin öğrenilmesi girmektedir. Günümüzde insan-mekân etkileşimi konusu önemsenmekte ve kullanıcı istekleri doğrultusunda nitelikli mekân düzenlemeleri üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan çalışmalar tek kullanıcı grubuna ilişkin değerlendirmeler üzerine yoğunlaşmaktadır. Lens-Model yöntemi farklı kullanıcı gruplarının aynı mekâna ilişkin değerlendirmelerinin karşılaştırılmasına imkân tanımakta ve mimarlara tasarım sürecine girdi olabilecek bilgiler sağlamaktadır. Ayrıca kullanıcı-mekân, tasarımcı-mekân etkileşimi, tercih birliktelikleri ve farklılıkları ortaya konulabilmektedir. Bu çalışmada mimaride farklı kullanıcı gruplarına hizmet veren mekân ve çevrelerin düzenlemelerinde kullanıcı görüşlerinin alınmasına ve karşılaştırılmasına imkân veren Lens-Model yöntemi kullanılarak yapılan çalışmalar incelenmiş ve Lens-Model yöntemine ilişkin çıkarımlar yapılmıştır. İncelenen çalışmalardan sade ve basit istatistik analiz teknikleri kullanılarak kurgulanan Lens-Modelin yalın, anlaşılır ve kullanışlı olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Mekânsal algı, Tercih karşılaştırması, Kullanıcı memnuniyeti, Lens‐Model