BAYBURT TÜFLERİNİN PETROGRAFİK, PETROKİMYASAL VE PETROLOJİK ÖZELLİKLERİ: DOĞU PONTİD GÜNEY ZONU’NDA EOSEN KALKALKALEN FELSİK VOLKANİZMASI

Authors : Mehmet ARSLAN, Zafer ASLAN, Abdurrahman DOKUZ

Pages : 49-68

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2005-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bayburt yöresinde Eosen havzasında yüzlek veren tüfler “Bayburt tüfleri” olarak tanımlanmışolup, kiltaşı-marn ara seviyesiyle birbirinden ayrılabilen alt ve üst olmak üzere iki düzeydenoluşmaktadır. Alt birim iki üst birim ise bir seviye içermektedir. Her bir seviye iri taneliden ince tanelitüflere doğru derecelenme göstermektedir. Tüfler, başlıca cam kıymıkları, pomza ve kristal parçaları(plajiyoklas, kuvars, biyotit, sanidin) içermektedir. İri ve ince taneli seviyeler, kristal/cam oranınındeğişmesiyle belirginleşmektedir. Modal bileşimlerine göre, iri taneli seviye vitrik-kristal tüf ve incetaneli seviye ise vitrik tüf olarak tanımlanmaktadır. Jeokimyasal olarak tüfler, riyodasitik-dasitikbileşimli, orta-K’lu kalkalkalen ve peralumin karakterlidirler. Kimyasal değişimleri, püskürme öncesimagmatik olaylardan özellikle gazların etkisiyle gelişen kristal ayrımlaşmasına işaret eder. Nadir toprakelement dağılımları, (La/Lu)N=14-20 oranıyla kaşık şekilli olup, plajiyoklas ayrımlaşmasına işaret edenbelirgin negatif Eu anomalisine sahiptir. İncelenen tüfler, gerek arazi özellikleri ve gerekse asitikbileşimleri bakımından Güney Zon’daki diğer Eosen volkanitlerinden farklıdırlar. Kayaçlarda, çok tazeve köşeli cam kıymıkları ve kristal parçalarının bolluğu buna karşın litik parçaların yokluğu, tüflerinEosen havzasında veya yakınında freatomagmatik bir püskürmeyle oluştuğuna işaret etmektedir.Ayrıca, jeokimyasal veriler kayaçların, ortaç bir magmadan (andezitik ana magma) türediklerinigöstermektedir.
Keywords : Tüf, eosen volkanitleri, jeokimya, petroloji, Doğu Pontidler, Bayburt