Zeytin İhracatı ve Uluslararası Piyasada Türkiye’nin Rolünün Ağ Analizi Yaklaşımı İle İncelenmesi

Authors : Semanur SOYYİĞİT, Kıymet YAVUZASLAN

Pages : 47-84

Doi:10.25294/auiibfd.492738

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2018-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :      Dünyada zeytin üretimi sadece belli bölgelerde yapılmaktadır. Türkiye zeytin ürünün yetiştirilebildiği bölgede yer alması nedeniyle, dünya genelinde önemli zeytin üreticisi ülkelerden birisidir. Ege, Marmara, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde üretimi yapılan zeytin, gerek yurt içinde tarımsal nüfusun önemli bir geçim kaynağı olması gerek ülkemizin önemli bir ihracat kalemi olması açısından dikkate alınması gereken bir üründür.       Zeytinyağı ve sofralık zeytinlerin sağlıklı yaşam fikrine paralel olarak artan önemi ile birlikte, zeytin ürününün uluslararası ticaretteki önemi de artmıştır. Bu nedenle, bu çalışmada Türkiye’nin dünya zeytin piyasasındaki konumu ve bu konumun evrimi ağ analizi ile incelenecektir. Ağ analizi, uluslararası ticaret ağlarının genel ve sektörel olarak incelenmesinde son yıllarda popüler bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Ağ analizi sonucunda elde edilen göstergelerin, ülkelerin ticari önemlerini ağ içerisindeki bütüncül ticari ilişkileri dikkate alarak ortaya koyması, çoğu zaman ülkelerin dünya ticaretindeki paylarına göre belirlenen önem sırasından farklı sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu anlamda da ağ analizi göstergeleri söz konusu birinci derece göstergelere göre daha tercih edilir bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede, çalışmada Türkiye’nin zeytin ticaretindeki konumu 1995-2015 dönemi dış ticaret verileri kullanılarak ağ analizi yaklaşımı ile incelenmektedir. Çalışmanın bulguları, Türkiye’nin zeytin ticaretinin öneminin 2000 yılı sonrası artış gösterdiğini, ancak 2011 yılından sonra azalmaya başladığını; ayrıca ihracat merkeziliğinin dönemsellikten (periyodisiteden) ciddi biçimde etkilendiğini ortaya koymaktadır. 
Keywords : Tarımsal Uluslararası İktisat, Ağ Analizi, Zeytin İhracatı