Türkiye’de Askeri Yönetim Alanının Anayasal Dönüşümü: Anayasal İktisat Kuramı Çerçevesinde Bir İnceleme

Authors : Ahmet BARBAK

Pages : 143-157

Doi:10.25294/auiibfd.827475

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2020-11-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin amacı, Türkiye’de askeri yönetim alanının anayasal dönüşümünü kamu tercihi kuramları içinde yer alan Anayasal İktisat Kuramı çerçevesinde değerlendirmektir. Türkiye’de askeri yönetim alanı, Türk Silahlı Kuvvetleri ile onun bağlı olduğu üst düzey karar alıcılardan oluşmakta; yasama, yürütme ve yargı erklerinin kesişme alanını oluşturmaktadır. Askeri yönetim alanında gerek siviller ve askerler gerekse yasama, yürütme ve yargı organları arasındaki kurumsal ilişkiler anayasada düzenlenmektedir. Anayasal İktisat Kuramının ana araştırma sorusu, silahlı kuvvetlerin gücünün anayasal temelde nasıl sınırlanacağıdır. Türkiye’de 1982’de yürürlüğe giren anayasa 1987’den itibaren on dokuz kez değiştirilmiştir. Bunlardan 1999, 2001, 2004, 2007, 2010 ve 2017’de olanlar askeri yönetim alanı ile ilgilidir. Anayasa değişikliğinin askeri yönetim alanıyla ilgili düzenlemelerine genel olarak bakıldığında, yürütme organında yetki yoğunlaşması ve merkezileşmenin ortaya çıktığı, sivil yönetim ve yargı alanının genişlediği; askeri yönetim alanında sivillerin üstünlüğünde bir ilerleme olduğu ve askeri yargının sivil yargı lehine ortadan kalktığı görülmektedir.
Keywords : Askeri Yönetim Alanı, Anayasal İktisat, Anayasal Dönüşüm, Türkiye