Osmanlı İmparatorluğu’nda Celali İsyanları: Chayanovyan Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme

Authors : Özgür TEOMAN, Cumali BOZPİNAR

Pages : 121-130

Doi:10.25294/auiibfd.869396

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2021-05-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı tımar sistemi iktisadi ve askeri işlevini XVI. yüzyıla kadar fazla sorun olmaksızın yerine getirmiştir. XVI. yüzyılın ortalarından itibaren ise tımar sisteminin özünü teşkil eden çift-hane sisteminde bazı iktisadi sorunlar ortaya çıkmış ve bu sorunlardan etkilenen bir kısım reaya ile tımar sahipleri ve kapıkulu unsurları merkezi otoriteye karşı Celali İsyanları adı altında kitlesel bir tepki hareketine girişmişlerdir. Bu çalışmada, XVI. yüzyıl Anadolu kırsalında meydana gelen Celali İsyanlarının oluşumuna temel teşkil eden çift-hane sisteminin içerisine düştüğü kriz ortamı, A. V. Chayanov’un “köylü çiftliği teorisi” çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmada, yöntem olarak ilgili yazın taranarak Osmanlı çift-hane sisteminin Asya Üretim Tarzı kapsamındaki işleyişine dair bir teorik çerçeve çizilmesinin ardından sistemin çözülme sürecinin Celali İsyanları üzerindeki etkileri tartışılmıştır.
Keywords : Celali İsyanları, Tımar, Çift hane Sistemi, Chayanov