Ekolojik Yerleşmeler ve Ekolojik Yıpranma: Şanlıurfa Örneği

Authors : Hülya ÖZTÜRK TEL, Elmas ERDOĞAN

Pages : 21-31

Doi:10.18016/ksujns.13079

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2014-11-19

Article Type : Other Papers

Abstract :Dünya’da yaşanan köklü değişimler, ekolojik dengelerin ve geleneksel yerleşmelerin büyük değişimlereuğradığı, karışıklık ve yenileme gerektiren bir kentsel görünümü ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda, kaynaklarınetkin kullanımı ve geleneksel yerleşmelerde uygulanmış tasarım ilkelerinin sürdürülmesi ve geliştirilmesigerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu makalede araştırma alanında yapılan inceleme ve alan etüt-analiz çalışmasısonucunda elde edilen verilerden yararlanılarak Şanlıurfa kenti geleneksel yerleşim alanları; ekolojik yerleşimkriterleri kapsamında değerlendirilmiş, güncel gelişmeler ve yeni yapılanma kapsamında Karaköprü ilçesinde oluşanekolojik yıpranma belirlenerek koruma önerileri sunulmuştur. Şanlıurfa kenti geleneksel yerleşim dokularıirdelendiğinde, yerel çevre kaynaklarının en etkin biçimde değerlendirildiği gözlenmektedir. Diğer yandan, yenigelişen Karaköprü ilçesinde, ekolojik yerleşme kriterlerine uygun olmayan yapılanmalar izlenmektedir. Yerelkaynakların etkin kullanıldığı geleneksel Şanlıurfa kentsel dokusu ekolojik yerleşim ilkelerinin yeni yerleşimalanlarında değerlendirilmediği belirlenmiştir. Karaköprü ilçesinde nar ve fıstık bahçelerinin yok edilmesi ve bölgeekolojisine uymayan yerleşim alanlarının oluşumu söz konusudur. Karaköprü ilçesi konut bölgelerinde; sokakkavramı yitirilmiş, imar planlarının belirlediği parsel sisteminden oluşan kimliksiz alan ve mekanlar ortaya çıkmış,konut yakın çevrelerinde kullanıcıların gereksinimlerine cevap vermeyen yeşil alanlar oluşmuştur. Sonuç olarak;Şanlıurfa Kenti geleneksel yerleşim dokuları irdelendiğinde, yerel çevre kaynaklarının en etkin biçimdedeğerlendirildiği gözlenmektedir ancak yeni yerleşim alanı Karaköprü ilçesinin henüz yapılaşmamış kısımlarında,barındırdığı doğal kaynaklar kentleşme baskısı olması nedeni ile ekolojik yıpranma ile karşı karşıyadır. Bununengellenmesi, ekolojik planlama ve tasarım ilkelerine dayandırılacak, imar planları ile mümkün olduğudüşünülmektedir.
Keywords : Ekoloji, Ekolojik Yerleşmeler, Ekolojik Yıpranma, Şanlıurfa