Satureja hortensis Bitkisinin Uçucu Yağlarının Hordeum Vulgare L. Tohumları Üzerine Genotoksik Etkileri

Authors : Sedat BOZARI, Birsen ÇAKMAK, Havva KURT

Pages : 185-192

Doi:10.18016/ksudobil.289453

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2017-03-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitkilerin, geçmişten günümüze artan biyoteknolojik yöntemler sayesinde kullanımları oldukça artmıştır. Sahip oldukları sekonder metabolitlerin tıptan tarıma birçok alanda kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır. Özellikle kolay metabolize olmaları tarımsal alanlarda sentetik kimyasallar yerine kullanımlarının önünü açmıştır. Tahıl grubundaki bitkilere karşı fitotoksik olmayan dozlarının belirlenmesi güvenli bir şekilde kullanımlarını sağlayacaktır. Bu amaçla; mevcut çalışmada Lamiaceae bitki familyasına ait Satureja hortensis türünün uçucu yağlarının biyolojik aktiviteleri belirlenmeye çalışılmıştır. Türden elde edilen uçucu yağlar, içerik analizleri yapıldıktan sonra Hordeum vulgare L. , bitkisinin çimlenen tohumlarına uygulanmış; muhtemel genotoksik etkileri RAPD (Randomly Amplified Polymorphic DNA) PCR ile ölçülmüştür. Dört farklı dozda   (0.2, 0.4, 0.8 ve 1.6 µL mL -1 ) uygulanan bileşenlerin; 0.4 µL mL -1 dozunda genomik stabiliteyi % 46.16’ya düşürdüğü diğer dozlarda ise % 50’nin üzerinde tuttuğu gözlenmiştir. Ayrıca uçucu yağların; tüm dozlarda çimlenen arpa tohumlarının kök uzunluklarını kontrole göre arttırdığı, gövde uzunluklarında ise kontrole göre önemli sayılabilecek inhibisyonlara neden olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bitki bileşenlerinin literatürde geçen sentetik kimyasalların gösterdiği etkiye benzer aktivite gösterdikleri belirlenmiştir. Hordeum vulgare L. tohumlarında fitotoksik sayılabilecek 0.4 µL mL -1 dozu dışındaki diğer dozların yabancı bitkilere karşı biyopestisit olarak kullanılabilme potansiyeli ortaya çıkmıştır.
Keywords : Biyopestisit, Allelopati, Esansiyel Yağlar, GTS