Farklı Gama Işını Dozlarının İpek 607 Pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşidinin M4 Popülasyonundaki Etkilerinin Belirlenmesi

Authors : Mehmet ÇOBAN, Süleyman ÇİÇEK, Levent YAZICI

Pages : 232-235

Doi:10.18016/ksudobil.349212

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma,  İpek 607 pamuk çeşidinin tohumlarına uygulanan 5 farklı mutajen Cobalt 60 gama ışını dozunun (200, 250, 300, 350 ve 400 Gy)  M 4 bitkilerinde bazı tarımsal özellikler üzerine etkilerinin belirlenmesi, mutasyon ıslahı çalışmalarında kullanılabilecek en uygun gama ışını etkili mutasyon doz değerini saptanması ve lif kalitesi bakımından Türk Tekstil Sanayisinin beklentilerini karşılayabilecek çeşit geliştirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü deneme tarlalarında 2016 yılında yürütülmüştür. Çalışmada tek bitkilerin randıman(%), verim (g / bitki), lif verimi (g/bitki), iplik olabilirlik indeksi (SCI), lif inceliği (mic), lif uzunluğu (mm), üniformite indeksi (UI %), kısa lif oranı (%), lif mukavemeti (g/teks), lif esnekliği özellikleri İpek 607 çeşidi ile birlikte incelenerek tek bitki seçimleri yapılmıştır. M 4 popülasyonunda tarla şartlarında verim potansiyelleri bakımından daha iyi olduğu tespit edilen 246 adet tek bitki seleksiyonu yapılmıştır. Verim ve lif kalitesi özellikleri birlikte değerlendirildiğinde 200 Gy mutasyon dozundan 14 adet, 250 Gy dozdan 14 adet, 300 Gy dozdan 9 adet, 350 Gy dozdan 4 ve 400 Gy dozdan 12 adet tek bitkinin kontrole göre daha iyi özelliklere sahip olduğundan M 5 döl sıralarını oluşturmak üzere seçilmiştir. Seçimi yapılan tek bitkilerin randıman değerleri % 30.11 – 39.66, lif verimi 17 – 71 (g/bitki), iplik olabilirlik indeksi 137 – 200 (SCI), lif inceliği 3.62 – 4.95 (mic), lif uzunluğu 31.13 – 38.16 (mm), kısa lif oranı 4.7 – 7.6 (%), lif mukavemeti 31.7 – 42.1 (g/teks) ve lif esnekliği 4.7 – 7.5 (%) arasında değişim göstermiştir. Elde ettiğimiz sonuçlara göre İpek 607 çeşidine uygulanan mutasyon dozları neticesinde verim ve lif kalite değerleri bakımından daha üstün nitelikli ve ümitvar hatların olduğu kanaatine varılmıştır.
Keywords : İpek 607, Mutasyon, Gama Işını, Lif Kalitesi