Aspir (Carthamus tinctorius L.) Genotiplerinin Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi

Authors : Mehmet KOBUK, Kamil EKİNCİ, Sabri ERBAŞ

Pages : 89-96

Doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.455408

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2019-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada aspir ( Carthamus tinctorius L.) genotiplerinin tohumlarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri (uzunluk, kalınlık, genişlik, geometrik ortalama çap, küresellik, en-boy oranı, tohum yüzey alanı, 1000 tane ağırlığı, tohum kabuk kalınlığı, nem içeriği, yığılma açısı, statik sürtünme açısı, renk kroması, renk açısı, kabuk oranı, yağ oranı ve yağ asitleri kompozisyonu) belirlenmiştir. Bu özellikler, hasat, işleme, nakliye, tasnif, ayırma ve paketlemede kullanılan ekipman tasarımı için gereklidir. Çalışmada sekiz aspir hattının (BAY-ER 1, BAY-ER 2, BAY-ER 5, BAY-ER 6, BAY-ER 12, BAY-ER 15, BAY-ER 16 ve BAY-ER 17) ve beş aspir çeşidinin (Dinçer 5-118, Remzibey 05, Balcı, Linas ve Olası) tohumları kullanılmıştır. Çalışmada aspir hat ve çeşitlerinin fiziksel özelliklerinin büyüklüklerinin benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Kimyasal özellikleri açısında çalışma değerlendirildiğinde, çeşitler ve hatların yağ içerikleri %25.78-%35.16 arasında değişim göstermiştir. En yüksek yağ içeriği BAY-ER 15 (%35.16) hattında belirlenirken, bunu Olası (%34.90), Linas (%34.10) ve BAY-ER 5 (%33.07) genotipleri takip etmiştir. Olas çeşidi ile BAY-ER 12 ve BAY-ER 16 hatları yüksek oleik asitli genotipler olarak belirlenmiştir.  
Keywords : Aspir, Carthamus tinctorius, fiziksel ve kimyasal özellikler, yağ asitleri kompozisyonu