Biberiye Ekstraktlarının Buğday Çimlenmesi ve Tahıl Depo Zararlıları Üzerine Etkileri

Authors : Cennet YAMAN, Şeyda ŞİMŞEK

Pages : 243-250

Doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.548708

View : 23 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, biberiye ( Rosmarinus officinalis L.) ekstraktlarının depolanmış önemli bir tahıl olan buğday ( Triticum aestivum L.) tohumlarının çimlenmesi üzerindeki fitotoksik etkisi ve tahıl zararlıları olan Sitophilus oryzae (L.) ve Rhyzopertha dominica (F.) türleri üzerindeki insektisidal aktiviteleri araştırılmıştır. Biberiye bitkisinin yaprak kısımlarından ekstrakt elde edilmesi için farklı çözücüler (etanol, metanol ve aseton) kullanılmış ve en yüksek ekstrakt verimi %10.5 ile aseton çözücüsünden elde edilmiştir. Aseton ekstraktının 250 µg/ml (A 250 ) ve 500 (A 500 ) µg/ml konsantrasyonları buğday tohumlarının çimlenmesinde en yüksek değere (sırasıyla %96.7 ve %95.6) sahip olurken, kontrol (%98.9) uygulamaları ile aralarında istatistiki fark olmadığı tespit edilmiştir. Hatta A 250 ekstraktı (85±0.6 mg) ile kontrol1 (92±0.6 mg) uygulamalarında istatistiki olarak en yüksek bitki taze ağırlığı saptanmıştır. Tüm ekstraktlar buğday bitkisinin radikula ve plumula uzunlukları üzerinde negatif etkiye sahip olmuştur. Biberiye ekstraktlarının artan konsantrasyonları tüm parametrelerde negatif etkiyi artırmıştır. Ayrıca ekstrakların depo tahıl zararlısı türler üzerindeki insektisidal etkisi incelendiğinde, 72 saat sonunda en yüksek değer R. dominca için aseton ekstrakında (%68.33), S. oryzae için ise etanol ekstrakında (%58.33) bulunmuştur. Sonuç olarak, biberiye ekstraklarının depolanmış tahıl zararlılarının mücadelesinde kullanılabileceği tartışılmıştır.
Keywords : Rosmarinus officinal, Sitophilus oryzae, Rhyzopertha dominica, Fitotoksisite, Buğday