Buğday Alanlarında Sorun Olan Kısır Yabani Yulaf (Avena sterilis L.) Popülasyonlarının Bitki Boyu ve Yaş Ağırlıklarına Bazı ALS ve ACCase Inhibitörü Herbisitlerin Etkileri

Authors : Hilmi TORUN

Pages : 358-366

Doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.568866

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma 2013 ve 2014 yıllarında farklı etki mekanizmasına sahip olan ALS (Mesosulfuron-methyl + Iodosulfuron-methyl sodium) ve ACCase (Clodinafop-propargyl) inhibitörü herbisitlerin Osmaniye ili buğday ekim alanlarında sorun olan kısır yabani yulaf ( Avena sterilis L.) popülasyonların bitki boyu ve yaş ağırlıklarına olan etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Osmaniye ili yoğun buğday ekimi yapılan alanlarda Mayıs ayında her 3 km’de bir 50 noktada duruş yapılarak sadece 15 tarlada kısır yabani yulaf popülasyonlarına ait örneklemeler gerçekleştirilmiştir. Bu sayede aynı tarlalardan iki yıl üst üste 1 da’lık alanda olgun kısır yabani yulaf tohumları toplanmıştır. Daha sonra buğday tarlalarından toplanan olgun kısır yabani yulaf tohumlarıyla sera denemeleri kurulmuştur. Popülasyonlarda bitki boyu ve yaş ağırlığa olan etkinin belirlenmesinde iki farklı etki mekanizmasına sahip herbisitin 3 farklı (N/2, N: tavsiye dozu, 2N) dozu uygulanmıştır. Bitki boylarına göre tavsiye dozlarında ALS inhibitöründe popülasyonların %50’sinin, ACCase inhibitöründe ise %27’sinin etkilendiği belirlenmiştir. Populasyonların yaş ağırlıklarının ALS inhibitöründe %50’sinin, ACCase inhibitöründe %20’sinin tavsiye dozunda etkilendiği saptanmıştır. ALS ve ACCase inhibitörlerinin popülasyonlar üzerindeki etkileri incelendiğinde gerek bitki boyuna, gerekse yaş ağırlığa olan etkilerinin ALS inhibitörü tavsiye dozunda daha fazla olduğu saptanmıştır. Popülasyonlar birbiri arasında kıyaslandığında bitki boyları açısından tavsiye dozunun yarısında Düziçi 3 popülasyonu, yaş ağırlık açısından tavsiye dozunun yarısında Kadirli 9 popülasyonu ile tavsiye dozunda Kadirli 6 popülasyonu iki farklı etki mekanizmasında da benzer şekilde en etkili bulunmuştur. Bitki boyu ve yaş ağırlığa olan genel etkiler incelendiğinde, toplanan popülasyonlar üzerinde ALS inhibitörünün ACCase inhibitörüne göre hemen hemen bütün uygulama dozlarında daha yüksek etkiye sahip olduğu saptanmıştır.
Keywords : Avena sterilis L, ALS ve ACCase inhibitörü herbisit dozları, Bitki boyu, Yaş ağırlık