Türkiye’deki Ortaöğretim Tarih ve Sosyal Bilimler Ders Kitaplarında Kadın Şahsiyetler

Authors : Melis AKAY ŞAHİN, Mehmet AÇIKALIN

Pages : 92-122

Doi:10.33708/ktc.1250084

View : 138 | Download : 89

Publication Date : 2023-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında kullanılan ortaöğretim Tarih ve Sosyal Bilimler ders kitaplarındaki kadın şahsiyetlerin ne şekilde sunulduğunu tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma için on üç ders kitabı incelenmiştir. Bunlardan 9., 10. ve 11. sınıf Tarih ile 12. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük adlı kitaplar zorunlu derslere ait kitaplardır. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi, Demokrasi ve İnsan Hakları, Yönetim Bilimi, Uluslararası İlişkiler, Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi, İslam Bilim Tarihi, Sanat Tarihi, Türk İslam Sanatı Tarihi ve Müze Eğitimi adlı kitaplar ise seçmeli sosyal bilimler derslerinin kitapları arasındadır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarından bazıları şu şekildedir: Ders kitaplarındaki metinler ve görseller sayısal olarak incelendiğinde, ders kitaplarında yer alan kadın şahsiyetlerin erkek şahsiyetlere oranla oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Bu durum tarihte, bilimde, sanatta ve siyasette öne çıkan birçok kadın olmasına rağmen ders kitaplarında kadın şahsiyetlerin yeterince temsil edilmediği kanaatini oluşturmaktadır. Ayrıca ders kitaplarındaki toplumsal roller ve meslekler değerlendirildiğinde, erkek şahsiyetlerin kadın şahsiyetlere kıyasla çok çeşitli toplumsal rollerde ve mesleklerde sunulduğu saptanmıştır. Bununla birlikte ders kitaplarındaki kadın şahsiyetlerin bağımsız ve bireysel kadınlar olarak sunulması yerine genellikle bir erkeğin yakını olarak tanımlandıkları görülmektedir. Sonuç olarak Tarih ve Sosyal Bilimler ders kitaplarında kadın şahsiyetlerin hak ettiği şekilde temsil edilmediği söylenebilir. Bu çalışma ile gelecekteki Tarih ve Sosyal Bilimler ders kitaplarında daha fazla kadın şahsiyete yer verilmesi konusundaki farkındalığın arttırılması beklenmektedir.
Keywords : Kadın Şahsiyetler, Ders Kitapları, Tarih Eğitimi, Toplumsal Roller, Meslekler