HOBSBAWM’IN SOSYAL HAYDUT PRENSİPLERİ BAĞLAMINDA ATÇALI KEL MEHMET

Authors : Şamil GACAR

Pages : 302-326

View : 23 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Her toplumda ve o toplumun yaşadığı coğrafyanın her yöresinde geleneğin içinden yetişmiş olan bir halk kahramanı bulunmaktadır. Bu kahramanlar, zalim bir yönetici veya halkına zulmeden bir otorite olduğunda ortaya çıkarlar. Eric Hobsbawm, halkı için mücadele eden bu kahramanları “erdemli eşkıya” ya da “sosyal haydut” olarak tanımlar ve kahramanın eşkıyalık tan halk kahramanı na geçiş sürecini ele alır. Halk tarafından sevilen bu kahramanlar zaman içinde halkın anlatılarına ve türkülerine konu edilerek ölümsüzleştirilmiştir. Türk toplumu da tarih boyunca halkına haksızlık eden otoriteler karşısında mücadele eden pek çok halk kahramanına tanıklık etmiştir. Batı Anadolu coğrafyasında halkı için mücadele eden kahramanlar, zeybekler olmuştur. Bölgede hemen hemen her yörenin “halk kahramanı” statüsüne erişmiş bir zeybeği bulunmaktadır. Halkının hakkını koruyup gözeten ve sevgisini kazanan zeybeklerin kendilerine özgü halk anlatıları, türküsü ve zeybek dansı halkın kültüründe yer etmiştir. Bu çalışmada da Batı Anadolu zeybeklerinden Atçalı Kel Mehmet’in yaşamı ve otoriteyle mücadelesi ele alınarak halk kahramanı olma sürecinin Hobsbawm’ın kahraman kalıbı çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Atçalı Kel Mehmet, Hobsbawm, Sosyal Haydut, Halk Kahramanı, Zeybek, Atçalı Kel Mehmet