Ahmet ve Selma Rıza Kardeşler`de Toplum, Kadın ve Aile Eleştirisi

Authors : Nebahat Yusoğlu

Pages : 156-176

Doi:10.46250/kulturder.1599904

View : 49 | Download : 53

Publication Date : 2025-03-10

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılın sonlarına doğru kadının aile ve toplum içindeki konumuna dair düşünce geliştiren fikir insanlarından birisi de Ahmet Rıza’dır. Kontrollü bir değişime inanan Ahmet Rıza, Osmanlı kadınının Batılı hemcinsleri gibi erkeklerle eşit şekilde sorumluluk üstlenip onlarla mücadele etmesini doğru bulmaz. Bu sorumluluklar altında Batılı kadının ezildiğini düşündüğünden Osmanlı kadınının daha çok eğitim ve aile içinde söz hakkı elde etmesi gerektiğine inanır. Onun bu düşüncelerini daha sonra kız kardeşi Selma Rıza, gerçek hayattan sahnelerle kurguladığı Uhuvvet adlı romanında somutlaştırır. Biri düşünce insanı ve siyasetçi diğeri ise sosyolog ve sanatçı olan bu iki kardeşin eserlerinde savundukları düşünceleri göz önüne aldığımızda iki kardeşin pek çok yönden benzer düşüncelere sahip olmalarına rağmen kadının çalışması ve bireyselleşmesi konusunda farklı düşündüklerini görürüz. Bu çalışmanın amacı bir düşünce adamının toplumun iyiliği ve düzeni için ortaya koyduğu fikirlerin, bizzat en yakın takipçisi, kız kardeşi Selma Rıza tarafından nasıl yorumlandığını ortaya koyarak “kadının bireyselleşmesi” konusunda kadın ve erkek düşünürlerin birbirlerinden nasıl farklı bir sonuca ulaştıklarını ortaya koymaktır.
Keywords : Ahmet Rıza, Selma Rıza, toplum, aile, kadın