Flanör/Flanöz Bellek: 20. Yüzyıl Modernist Metinlerinde `Düşünür-Gezer`in Bellek İzleri

Authors : Medine Sivri, Hande Altar Lidar

Pages : 110-140

Doi:10.46250/kulturder.1599997

View : 68 | Download : 94

Publication Date : 2025-03-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Yürüyerek gezinirken edindiği çevre izlenimleriyle düşünceler üreten kişi anlamına gelen flanör, moderniteyle birlikte ortaya çıkan bir kent figürü ve yazın dünyasında yer edinmiş bir tiptir. Başlangıçta eril bir kavram olarak ele alınmış ancak daha sonra dişi karşılığı olan flanöz kavramı da literatüre dâhil edilmiştir. Bellek temasının ön plana çıktığı 20. yüzyılın üç modernist kült metni Ulysses, Huzur ve Mrs. Dalloway, flanörün farklı biçimlerde yaşadığı bir yazınsal uzam olarak dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda, üç ayrı ulusa ait bu üç modernist eser, flanör ve flanöz tipinin bireysel, iletişimsel ve kültürel bellekle ilişkisi dolayımında karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Böylelikle, bellek çalışmalarına bütüncül bir bakış açısı sağlamak, flanörün ve flanözün modernist edebiyattaki işlevini açığa çıkarmak ve karşılaştırmalı edebiyat bilimi ve modernizm çalışmalarına katkı sunmak amaçlanmıştır. Sonuç olarak, söz konusu eserlerdeki flanörlerin ve flanözün içe bakış içeren gezginliklerinin, gelenek ve yenilik arasındaki çatışmaya sahne olan modern kent uzamında, geçmiş ve bugün arasında devamlılık oluşturmaya çalışan belleğe ulaşmada aracı bir rol üstlendiği anlaşılmıştır.
Keywords : Ulysses, Huzur, Mrs. Dalloway, flanör, flanöz