AKKARAMAN VE MELEZLERİNDE SERUM VE YAPAĞI ÖRNEKLERİNDE KARŞILAŞTIRMALI MİNERAL DURUMU

Authors : Arif ALTINTAŞ, H UYSAL, S YILDIZ, Tahir GONCAGÜL

Pages : 40-56

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 1990-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Koyunlarda mineral dengesizlikleri verim düşüklüğüne, yapağı dökülmesine erginliğin gecikmesine ve üretim performansında kayba yol açabilir. Özellikle dengesizliklerin çoğu zaman spesifik olmayan belirtilerle seyretmesi ve birden fazla mineralin olaya iştirak etmesi tanıyı güçleştirir. Bu gibi bozuklukların tanısı ancak minerallerin vücut sıvıları ve dokuları düzeyinde incelenmesi ile mümkündür. Bu çalışmada Türkiye'nin koyun populasyonunda önemli bir yer işgal eden Akkaraman ve Melez koyunlarına ait kan serumu ve yapağı örneklerinde mineral düzeyleri ile yem örnekleri analiz edilmiş ve karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar ve ortalama değerlerin istatistik önemlilikleri Tablo 1 ve 2' de, yem Cu ve Zn düzeyleri ise Tablo 3' de sunulmuştur. Serum Na, K, Ca, Cu ve Zn düzeyleri açısından her iki koyun ırkı arasında önemli bir farklılık bulunamazken Mg düzeylerinin melezlerde önemli derecede yüksek (P<0.001) olduğu tespit edilmiştir. Serum Cu konsantrasyonu ortalamalarının her iki ırkta da normal sınırlar içinde bulunduğu fakat Akkaraman koyunlarda yapağı Cu düzeyinin kritik düzeylerde olduğu tespit edilmiştir. (4.87 ± 1.35 mg/g). Serum Zn düzeyleride normal sınırlar içinde bulunurken yapağı Zn düzeyleri her iki ırkta da düşük bulunmuştur. (Melezlerde 54.43 ± 14.26 mg/g, Akkaramanlarda ise 53.32 ± 8.75 mg/g). Yem örneğinde Cu ve Zn düzeyleri sırasıyla 8.7 mg/g ve 182.8 mg/g olarak tespit edilmiş Cu/Zn oranı ise 1/21 olarak hesaplanmıştır. Yapağı Zn düzeylerinin rasyonun Zn düzeyleriyle paralellik içinde olmadığı saptanmıştır. Yapağı Na, K ve Cu düzeyleri açısından iki ırk arasında istatistik önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Bu farklılığın Melez yapağılarının bazılarının hafif de olsa renkli olmasından kaynaklanabileceği görüşündeyiz. Sonuç olarak, Akkaraman yapağı örneklerinde Cu ve Zn düzeylerinin Melez yapağı örneklerinde ise Zn düzeylerinin referans değerlerinden düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Bu son bulguya dayanılarak bilhassa Akkaraman koyunların gebelik ve mevsim gibi bazı faktörlerin varlığında yapağı kalite bozukluğuna veya dökülmesine meyilli oldukları bu nedenle de özellikle gebelik durumunda rasyondaki Cu/Zn oranının çok iyi dengelenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Keywords :