Canik Sancağı Terme Kazası Eşrafı Çukadarzâde Hacı Mehmet Efendi ve Ermenilere Yönelik Faaliyetleri 1869 – 1891

Authors : Volkan AYDEMİR

Pages : 15-26

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2018-07-03

Article Type : Research Paper

Abstract :1800’lü yıllarda Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu siyasi durum, ister istemez tüm Anadolu’yu etkilediği gibi Canik havalisi Ermenilerini de etkilemeye başlamıştır. Ayrıca bölgedeki misyonerlerin bu dönemdeki faaliyetleri de Osmanlıya karşı isyanların başlama nedenlerden biri olmuştur. Canik sancağına bağlı Terme kazasında bulunan Ermeniler de siyasi karışıklıklardan etkilenmiştir. Terme kazası Ermenileri, devletin siyasi durumunu da dikkate alarak Rusya’daki akrabalarının da çağrıları üzerine göç etmek istemişlerdir. Bunun üzerine Terme kazasının ileri gelen eşrafı Çukadarzâde Hacı Mehmet Efendi buna engel olmak istemiştir. Bu doğrultuda kendisine ait olan toprakların ve hayvanların bir kısmını onlara bağışlamıştır. Böylelikle onları ekonomik açıdan destekleyerek göç etmelerine engel olmak istemiştir. Ermeniler uzun süre birlikte yaşadıkları Müslüman Türklerin kendilerine yapmış oldukları bu davranış sebebiyle göç hareketinden vazgeçmişlerdir. Bu durum Osmanlının Ermenileri tebaası olarak görmesindendir. Anadolu topraklarında birlikte yaşamaları ve ortak bir kültüre sahip olmaları, onları Osmanlının ve Anadolu’nun ayrılmaz bir parçası yapmıştır.  
Keywords : Canik, Göç, Ermeni, Rusya, Rum