DÖVİZ KURU İLE ENFLASYON ARASINDAKİ GEÇİŞKENLİK: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Authors : Mehmet Ali POLAT

Pages : 100-127

View : 19 | Download : 16

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Döviz kurları, ülkelerdeki pek çok makroekonomik büyüklüğü yakından etkileme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada; Türkiye’de, döviz kurlarının enflasyona olan geçişkenliği, TCMB’nin açık enflasyon hedeflemesi rejimi uyguladığı 2006:M01-2020:M06 dönemi dikkate alınarak yapısal kırılmalı zaman serisi analizi ile incelenmiştir. Serilerin durağanlığı; Carrion-i-Silvestre vd. (2009) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testi ile incelenmiş ve tüm serilerin I(1) oldukları belirlenmiştir. Modellerde yer alan seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile incelenmiş, serilerin eşbütünleşik oldukları görülmüştür. Uzun dönem analizleri DOLS yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve bu bağlamda, Türkiye’de 2006:M01-2020:M06 döneminde döviz kurları %1 arttığında TÜFE’nin %0.76, ÜFE’nin %0.80, TÜFE-A’nın %0.78, TÜFE-B’nin %0.73, TÜFE-C’nin %0.69 ve TÜFE-D’nin %0.72 oranında arttığı görülmüştür; kurdan en fazla etkilenen değişkenin ÜFE olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda döviz kurlarındaki artışların, ithal ara malları ve sermaye mallarının maliyetleri üzerinden bir maliyet enflasyonuna sebep olduğu görülmüştür. Kısa dönem analizleri de DOLS yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve döviz kurlarındaki artışın ÜFE üzerindeki etkisinin, uzun dönemde olduğu gibi TÜFE üzerindeki etkisinden daha büyük olduğu tespit edilmiştir. Yani; kur artışları ÜFE’yi, TÜFE’den daha fazla etkilememiştir. Sonuç olarak; döviz kurundan enflasyona doğru kısa dönemde güçlü, uzun dönemde zayıf nedensellik ilişkileri belirlenmiştir.
Keywords : Döviz Kuru, Enflasyon, TCMB Enflasyon Hedeflemesi, Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi