Modern Sınırların Gölgesinde ‘Kayıp’ Bir Kimlik Arayışı: Ulis’in Bakışı (Ulysses' Gaze)

Authors : Hülya Akan Çelik

Pages : 79-103

View : 261 | Download : 132

Publication Date : 2024-03-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Yönetmenliğini Theo Angelopoulos’un yaptığı Ulis’in Bakışı (Ulysses\' Gaze, 1995) filmi, Balkanlar’da savaşın hüküm sürdüğü bir zamanda çekilmiştir. Ulis’in Bakışı hem Balkanlar’ın savaş tarihini hem de bu topraklardaki sinema tarihini konu almış “kayıp” bir kimlik arayışı filmidir. Film, bir zamanlar Balkanlar’da insanların bir arada barış içinde yaşamalarını sağlayan kayıp bir Balkan kimliği olduğuna inanmaktadır. Çalışmada Balkan kimliği, Stuart Hall’un “kültürel kimlik” kavramıyla ele alınmıştır. Bu kavramla ilişkili olarak Benedict Anderson’un “hayali cemaatler” kavramı ile ulusçuluk, ulus devlet, öteki, melankoli, nostalji kavramları tartışılmıştır. Çalışmada filmlerin kendi tarzında felsefe yaptığını söyleyen felsefe olarak film yaklaşımı (Frampton, 2013) temel alınarak filmdeki “kültürel kimlik” arayışı analiz edilmiştir. Hall’a göre (1990: 222-225) “kültürel kimlik” sürekli bir oluş içindedir ve sabit, muhafaza edilmiş bir kimlikten söz edilemez. Film ise bir yerlerde muhafaza edilmiş, tamamlanmış bir kültürel kimlik arayışındadır. Film analizi sonucunda bu kayıp kimlik arayışının imkânsızlığının, filmde derin bir nostalji ve melankoli duygusunu açığa çıkarttığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Theo Angelopoulos, kültürel kimlik, Balkan kimliği, nostalji, melankoli