Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarındaki Coğrafya Görsellerine İlişkin Öğrenci Görüşleri

Authors : Hilmi DEMİRKAYA, Hamide KARACAN

Pages : 54-87

Doi:10.33206/mjss.474967

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2019-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Görsel öğelerin öğrenme süreci üzerindeki olumlu etkilerini ortaya koyan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada, ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarında kullanılan coğrafya içerikli görsellere ilişkin öğrencilerin görüşlerinin belirlenmesi ve elde edilen görüşlerden yola çıkarak ders kitaplarındaki görsellerin öğrenmeye katkısının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Burdur ilindeki bir ortaokulda öğrenim gören 66 öğrenciye uygulanmıştır.  Araştırmada nitel ve nicel yöntem birlikte kullanılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ve anket yoluyla derlenmiştir. Nitel verilerin analizinde nitel betimsel analiz, nicel verilerin analizinde ise nicel betimsel analiz kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi sonucu ortaya çıkan bulgulara dayalı olarak şu sonuçlara ulaşılmıştır: Araştırmanın katılımcıları görsellerle ilgili 17 maddeden 15’ine olumlu bakarken 2 maddeye olumsuz bakmışlardır. Öğrenciler ders kitaplarında yer alan görsellerin öğrenme alanını yeterince yansıttığı ve baskılarının iyi olduğu görüşündedirler. Öğrenciler coğrafya ile ilgili konularda ve ünite isimlerinde tam bilgi vermişlerdir. Ayrıca öğrencilerin büyük çoğunluğu ders kitabında coğrafya ile ilgili yeterince görsel olduğu konusunda görüş birliği içerisindedirler. Öğrenciler kendilerine verilen görseller ile kitapta yer alan konuları oldukça yüksek oranda ilişkilendirmişlerdir. Olayların yer aldığı görseller öğrencilerin kolaylıkla yorum yapmasını sağlayacak şekilde olduğu için görsellerin kalıcı öğrenmeye etkisi yüksek bulunmuştur. Ayrıca görsellerin renklendirme ve boyutlarının dikkat çekiciliğinin hatırlanmayı kolaylaştırdığı belirlenmiştir. Öğrencilerin yaşantı haline getirdikleri ve farklı yönlerini görebildikleri faaliyetleri hatırlama ve ilişkilendirme düzeylerinin, ilk kez öğrendikleri faaliyetlere oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Ders kitabında yer alan haritaların hatırlanma ve konularla ilişkilendirilme düzeyinin iyi olduğu sonucuna varılmıştır. 
Keywords : Ortaokul, sosyal bilgiler, ders kitabı, coğrafya, görsel