Tefsir’de Çağdaş Akılcı Ekol
Authors : Enver ARPA
Pages : 899-918
Doi:10.33206/mjss.459655
View : 22 | Download : 8
Publication Date : 2019-02-22
Article Type : Research Paper
Abstract :Bu makalede Kur’an’ın tefsiri konusunda çağımızda yeniden canlandırılan akla dayalı tefsir ekolü incelenmiştir. Bu ekolün daha iyi anlaşılabilmesi için makalenin ilk kısmında bu yöntemin tarihteki kökenleri, en belirgin örneği sayılan Mutezilî tefsir anlayışının tefsir yöntemi, Mutezililerin tefsirde bulunurken bağlı kaldığı ilkeler vb. konular ele alınmıştır. Ardından çağımızda bu yöntemi yeniden canlandıran ve bu ekolün ilk temsilcileri sayılan Cemaleddin Afganî, Muhammed Abduh ve Reşit Rıza hakkında önemli görülen bazı bilgiler verilmiştir. Sonra Muhammed Abduh ve Reşit Rıza’nın tefsir yöntemleri hakkında bilgi verilerek ikisinin ortak ürünü olan el-Menar tefsirinin özellikleri anlatılmış ve genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Daha sonra bu düşüncenin İslam dünyasında oluşturduğu etki üzerinde durulmuş ve bu etkiyi en çok dışa vuran bazı şahsiyetler hakkında bilgi verilmiştir. Makalede, Abduh’un temellerini attığı, Reşit Rıza’nın fiili kuruculuğunu yaptığı bu çabanın, tefsir alanında yeni bir çığır açtığı, son asırlarda adeta donuklaşan İslam fikir dünyasına bir canlılık kazandırdığı tespitinde bulunulmuştur. Ancak 19. asrın pozitivist anlayışıyla yüzleşme ihtiyacından doğan bu anlayışın akla tanıdığı sınırsız alan ve dini, pozitif söylemlerle uyumlaştırma çabası sebebiyle zaman zaman Kur’an tefsirinde kabul edilemez yorumlar ortaya koyduğu kanaati dile getirilmiştir.Keywords : Tefsir, Akılcı Okul, Mutezîle, Muhammed Abduh, Reşit Rıza