Kırgız ve Türkiye Türkçesi Deyimlerinde “Kalp/ Yürek”

Authors : Erdal AYDOĞMUŞ

Pages : 3126-3145

Doi:10.33206/mjss.491886

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2019-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Deyimler her dilde bulunur ve dil içinde önemli bir yere sahiptir. Az sözle çok şey anlatabilmek, anlatımı güçlendirmek açısından deyimler son derece önemlidir. Milletlerin belli bir hayat tecrübeleri sonucunda ortaya çıkmış, halk arasında yaşatılan kıymetli hazineleridir. Deyimler kalıplaşmış söz öbekleridir. Bu söz öbeklerinin arasında dilin temel taşlarından olan organ adlarından oluşturulan deyimler de mevcuttur. Organ adlarından oluşturulan deyimler oldukça fazladır. Organ adlarıyla oluşturulan deyimler arasında “kalp/ yürek” kelimesi de bulunmaktadır. Türkiye Türkçesinde “kalp” ya da “yürek” olarak söylenen kelime Kırgız Türkçesinde “cürök” olarak adlandırılmaktadır. İnsan organlarının her birinin ayrı birer önemi vardır. Fakat kalp/ yürek insan hayatı için daha da önemli bir organdır. Türk lehçeleri arasında organ adlarından oluşturulmuş deyimlerle ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalar arasında, baş, göz, kulak, burun gibi organ adları temel alınmıştır. Bu çalışmada Kırgız ve Türkiye Türkçesindeki “kalp/ yürek” kelimesiyle oluşturulan deyimler incelenmiştir. Her iki lehçede de ortak ya da benzer olan deyimlerin olduğu görülmüştür. Bunların dışında farklı olan deyimler de belirlenmiştir. Deyimlerin anlamları verilerek gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Keywords : Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi, deyim, kalp yürek