Horasan Tasavvuf Geleneği Bağlamında Çankırı’da Bir Yesevî Muakkibi

Authors : Abdulselam ARVAS

Pages : 505-516

Doi:10.33206/mjss.522929

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2020-01-27

Article Type : Review Paper

Abstract :Bugüne kadar Yesevîlik üzerine hazırlanan çalışmalarda Ahmed Yesevî’nin birçok dervişinden bahsedilmiştir. Bununla beraber, XII. yüzyılda Horasan’dan gelip Çankırı’ya yerleşen ve bir Yesevî muakkibi olan Hacı Murad-ı Veli ciddi bir değerlendirmeye tabi tutulmamıştır. Onun için bu araştırmada, Hacı Murad-ı Veli, kendisine dair tüm veriler karşılaştırılmak suretiyle incelenmiştir. Makalede ilkin Yesevîliğin; tasavvuf tarihi ve Horasan tasavvuf geleneğindeki yeri üzerinde durulmuştur. Daha sonra Hacı Murad-ı Veli’ye değinen kaynaklar temelinde onun Yesevîlikle bağlantısı irdelenmiştir. Bunun için yazılı belgelerden, maddî kültür unsurlarından (türbe, cami vb.) ve sözlü rivayetlerden istifade edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada Hacı Murad-ı Veli’ye ait farklı hayat hikâyeleri tahlil edilmiş ve onun bir Yesevî muakkibi olup olmadığı tartışılmıştır. Bunun en önemli sebebi ise eski yazılı belgelerde onu Yesevî addeden sağlam bir kayda şimdilik rastlanmamış olmasıdır. Kısaca makalede çeşitli kaynaklardan hareketle Hacı Murad-ı Veli’nin Yesevîlikle bağlantısı incelenmiş, bu husus tarihî verilerle de desteklenmeye çalışmıştır.
Keywords : Tasavvuf, Horasan, Yesevî, Yesevîlik, Çankırı