Bağımsızlık Sonrası Kırgızistan’da İslamiyet ve Kaynakları

Authors : Hayati BEŞİRLİ, Zeynep Serap TEKTENAKSÜRMELİ, Ali ÜNAL

Pages : 1-18

Doi:10.33206/mjss.550731

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2020-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Türkistan coğrafyasının dini yapısında önemli değişiklikler yaşanmıştır. Bağımsızlıktan sonra bölgede cami, medrese ve hacca giden kişi sayısında artış yaşanmıştır. Din, kimliğin bir parçası olarak hem özel hem de kamusal alanda daha görünür olmuştur. Bu çalışmada Sovyetler Birliği ve bağımsızlık sonrası dönemde Kırgızistan’da dindarlığın biçimlenmesinde etkili olan mekanizmalar incelenmiştir. Saha çalışması kapsamında Kırgızistan’ın Bişkek, Oş, CelalAbad ve Narın bölgelerinden nitel veri toplanmıştır. Bağımsızlıktan sonra Kırgızistan’da dini canlanmayı analiz ederken iki ana dinamik özellikle dikkate alınmıştır. Bunlardan birinci grubu din adamları ve faaliyet gösterdikleri mescitler oluşturmuştur. Bölgede din alanını şekillendiren ve bu çalışma kapsamında ele alınan ikinci başlık ise müderrisler ve faaliyet gösterdikleri medreseler ve diğer eğitim kurumları olmuştur. Çalışma kapsamında Kırgızistan için Müslüman tipolojisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu tipoloji kapsamında ‘geleneksel Müslümanlar’, ‘radikal Müslümanlar’ ve ‘kültürel kimlik olarak Müslümanlar’ kategorileri oluşturulmuştur. Geleneksel Müslüman kategorisi ise geleneksel dindar Müslümanlar ve sekülerdindar Müslümanlar olarak ikiye ayrılmıştır.
Keywords : Kırgızistan, Kırgızlar, İslamlaşma, dindarlaşma