Türkiye’de 1992-1994 ve 2006-2008 Yılları Arasında Kurulmuş Devlet Üniversitelerinin Etkinlik Analizi: VZA ve Tobit Analizi Uygulaması

Authors : Fuad SELAMZADE

Pages : 1000-1021

Doi:10.33206/mjss.777600

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2021-04-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada 1992-1994 ve 2006-2008 yılları arasında Türkiye’de kurulmuş devlet üniversitelerinin etkinliğinin 2018 yılı verileri ile hesaplanması amaçlanmıştır. Etkinlik analizlerinin yapılmasında girdi ve çıktı yönelimli parametrik olmayan Veri Zarflama Analizinin (VZA) ölçeğe göre sabit getirili Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) ve ölçeğe göre değişken getirili Banker-Charner-Rhodes (BCC) yöntemleri kullanılmış, üniversitelerin ölçek etkinlikleri hesaplanmıştır. Daha sonra etkinliğe etki eden faktörlerin belirlenmesi için Tobit analizi yapılmıştır. Analizler önce 1992-1994 yılları arasında, sonra 2006-2008 yılları arasında ve en son olarak da 1992-2008 yılları arasında kurulmuş devlet üniversiteleri için yapılmıştır. Analiz sonucunda girdi ve çıktı yönelimli CCR skorlarının tüm üniversitelerde aynı, BCC skorlarının ise etkin olmayan üniversitelerde farklı olduğu tespit edilmiştir. 1992-1994 yılları arasında kurulmuş 25 üniversiteden 13’ünün CCR, 17’sinin BCC, 2006-2008 yılları arasında kurulmuş 41 üniversiteden 26’sının CCR, 35’inin BCC, 1992-2008 yılları arasında kurulmuş 66 üniversiteden 33’ünün CCR, 46’sının BCC yöntemleri ile yapılmış analizlerde etkin oldukları tespit edilmiştir. Etkinsizlik nedeninin girdilerin âtıl kullanılmasından ve/veya çıktıların yeterli düzeyde üretilmemesinden kaynaklandığı görülmektedir. Çalışmadan elde edilen etkinsizlik sonuçları, Türkiye’deki üniversitelerin çoğunun, kurumlar içinde kaynakların verimli ve etkin bir şekilde tahsis edilmesinin gerekli olduğunu ve bu yönde politikaların oluşturulmasının gerekli olduğunu göstermektedir.
Keywords : Yüksek Öğretim Kurumları, Üniversite, Etkinlik, VZA, Tobit Analizi