Papa XV. Benedictus’a Hitaplı Kırgızistan’daki Ürkün’ü Anlatan Mektup

Authors : Sibel DEMİRCİ

Pages : 1989-2007

Doi:10.33206/mjss.957608

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2021-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Rusların Türkistan’ı işgali ile başlayan süreçte en önemli hadiselerden birisi 1916’da meydana gelen isyanlardır. Türkistan’ın birçok şehrindeki olaylar Ruslar tarafından kanlı şekilde bastırılmış olup bu süreçte özellikle Kırgızların yaşadığı kıyım ve zorunlu göç “ürkün” adı ile tarihe geçmiştir. Bu dönem Kırgız milli uyanışının, uluslaşmasının simgesidir. Makaleye konu olan ve ürkünü anlatan mektup ise Osmanlı arşivlerinde yer almakta olup 1917 yılına aittir. Müellifi belli olmayan mektup “rapor” adı ile arşiv kayıtlarına alınmıştır. Yaklaşık yedi sayfalık Almanca mektup ve ekinde yer alan Fransızca çevirisi bu manada özgün bir metindir. Zira hadiselere ve Rusya Müslümanlarına dair Batı dünyası nezdinde kamuoyu yaratmayı amaçlayan yabancı dilde hazırlanmış bu rapor bildiğimiz kadarıyla bir ilk olma vasfını taşır. Bu makalede mektubun içeriğine değinilecek olup mektubu yazan kişilerin kimlikleri de dâhil olmak üzere neden Papa’ya gönderildiğine dair tahminlerimiz de yer almaktadır.
Keywords : 1916 Ayaklanması, Kırgız, Rusya, Ürkün, osmanlı Arşivi, Papa, Türk Tatar Heyeti