Erzincan İli Çayırlı İlçesinde Tespit Edilen Tarihi ve Arkeolojik Merkezlerin Değerlendirmesi

Authors : İbrahim ÜNGÖR, Rıdvan TORUN

Pages : 95-112

Doi:10.33206/mjss.1011337

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract : 1998 yılından bu güne Erzincan’da sürdürülen yüzey araştırmaları hem Erzincan tarihi hem de Doğu Anadolu’nun tarihi açısından önemli ve yeni sonuçlara ulaşmamızı sağlamıştır. Erzincan’ın doğusunda yer alan Çayırlı ilçesi konumu itibari ile bölgenin siyasi ve kültürel gelişiminde stratejik bir yerdedir. Çayırlı yüzey araştırmalarında tespit edilen arkeolojik ve tarihi merkezler, yerleşim biçim ve tarihi açısından Kuzeydoğu Anadolu ve Erzincan geneline paralel şekilde Kalkolitik Çağ’ın sonlarından başlamaktadır. Çayırlı’da İlk Tunç Çağı ile birlikte yerleşme ve kalelerin sayısında önemli artış olduğu tespit edilmiştir. Bölgenin erken dönem kültürünü ifade eden Karaz Kültürü’ne ait merkezlerinin tespit edilmiş olması ayrıca önemlidir. Yine bilimsel çalışmalarımız ile Erken Demir Çağı ve sonrasında Demir Çağı Urartu merkezlerinin tespit edilmiş olması, Urartu Devleti’nin kuzey sınırlarının ve kültürel yayılımının açıklanması açısından son derece önemli olmuştur. Çayırlı’da bulunan Sırataşlar Kalesi bunun en güzel örneklerindendir. Çayırlı ilçesine oldukça yakın olan Tercan ilçesi Çadırkaya beldesinde bulunan Çadırkaya/Pekeriç Kalesi, Demir Çağı ve Orta Çağ, Tuzla Kalesi ise Erken Demir Çağı ve Demir Çağı’nda iskân edilmiştir. Yine Orta Çağ’da Çayırlı ve çevresinin oldukça yoğun bir şekilde yerleşim gördüğü yüzey araştırmalarımızın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca Çayırlı ve çevresinin doğal ve tarihi yolların güzergâhı üzerinde olduğu önemli tespitlerimiz arasındadır. Çayırlı’nın, Erzurum üzerinden gelerek Doğu Karadeniz Bölgesi’nin sahillerine kadar ulaşan yolların merkezinde yer aldığının tespit edilmiş olması önemli olmuştur.
Keywords : Erzincan, Çayırlı, Diauehi, Karaz, Urartu