İşletme Hilesinin Transfer Fiyatlandırma Boyutu ve Örtülü Kazanç Aktarımı: Bir Vak’a Analizi

Authors : Yakup Ülker, Öznur Arslan

Pages : 779-792

Doi:10.33206/mjss.1470164

View : 37 | Download : 62

Publication Date : 2025-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Transfer fiyatlandırması uygulaması, işletmelerin ilişki içerisinde bulundukları diğer kişi ve kurumlar ile ticari ilişkilerinde, olması gerekli olan fiyat seviyesinden emsallere uygun olmayan farklı fiyat uygulamalarını benimsemelerini ifade etmektedir. İşletmeler, normal şartlar altında uygulamayacakları fiyatları ilişkili kişilere uygular ve kaynak devrinde bulunurlar. Bu uygulama yapılırken işletme (şirket) kazancının bir kısmının da bağlantılı bulunan diğer işletmelere örtülü bir şekilde aktarılması durumu ortaya çıkmaktadır. Kazanç aktarımının yapıldığı işletme ile ilişkisi olmayan ve ana şirket ile bağlantılı bulunan diğer ortak veya paydaşlar bu durumdan zarar görebilmektedir. Bu durum ise muhasebe hilesinin transfer fiyatlandırma yoluyla nasıl gerçekleştiğini açıklamaktadır. Bu çalışmada öncelikle işletme (muhasebe) hilesi ve transfer fiyatlandırması ile örtülü kazanç dağıtımına yönelik kavramsal çerçeve anlatılmış daha sonra gerçek hayattan alınmış, Vak’a analiziyle; yönetim ve denetim açısından hakim konumda olunan bir işletmenin gelir ve kazançlarının önemli bir kısmının hakim ortak açısından yönetim, denetim ve sermaye bakımından bağlantılı (ilişkili kişi) olunan, pazarlama ve satış işlemini gerçekleştiren başka bir işletmeye nasıl aktarıldığı rakamlar ile açıklanmıştır. Böylece transfer fiyatlamanın barındırdığı potansiyelin, işletme tarafından, nasıl, küresel kâr aktarımı ve vergi tabanını erozyona uğratacak şekilde kullanıldığı Temmuz 2013’te yürürlüğü giren Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile ilişkilendirilerek ortaya konulmuştur.
Keywords : İşletme Hilesi, Örtülü Kazanç, Hile, Transfer Fiyatlandırma, Türk Ticaret Kanunu