“ÖTÜRÜ”, “ÖTRÜ” EDATLARININ YAPISI VE TÜRK DİLİNDEKİ GÖRÜNÜMLERİ

Authors : Serpil ERSÖZ

Pages : 209-230

Doi:10.18026/cbayarsos.340992

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2017-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma, Türkiye Türkçesinde insert ignore into journalissuearticles values(=TT); kullanılan ötürü edatının kökeni ve ötrü ile ötürü edatlarının dağılım alanlarıyla ilgilidir. Pek çok kaynakta, TT’deki ötürü edatının Eski Türkçedeki insert ignore into journalissuearticles values(=ET); ötrü edatından geldiği söylenir. Fakat bizce TT’deki ötürü edatı, ET’deki ötgürü edatından gelmiş olmalıdır. Aslında çok daha önceleri Marcel Erdal tarafından Türkiye Türkçesindeki ötürü edatı Eski Türkçedeki ötgürü edatı ile doğrudan ilgili görülmüştü. Ancak köken çalışmalarında bu açıklama ihmal edilmiştir. Bu sebeple, aynı köklerden farklı eklerle oluşturulmuş bu edatlara dikkat çekilmek istenmiştir. Çalışmanın ikinci amacı ötrü, ötgürü>ötürü’nün Türk lehçeleri arasındaki dağılımında bir düzen olup olmadığını sorgulamaktır. Neticede ise bu edatların Türk lehçeleri arasındaki dağılımının anlamlı olduğu sonucuna varılmıştır. Çok genel bir ifadeyle ötrü ve ötürü daha çok Oğuz lehçeleri arasında görülmektedir. Daha ayrıntılı olarak ise; ötürü’nün batı Oğuzcada, ötrü’nün ise doğu Oğuzcada yaygın olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Kıpçak lehçelerinde ise ötürü hiç görülmemekte, ötrü’ye de ancak Oğuzca etkilerin çok olduğu Kıpçak lehçelerinde rastlanmaktadır. 
Keywords : Ötürü, Ötgürü, Ötrü, Sebep Edatları, Oğuzca