OTOBİYOGRAFİ VE PAUL RICOEUR: TARİHSEL ANLATIDA ZAMANIN BİÇİMLENDİRİLMESİ

Authors : Mehmet BÜYÜKTUNCAY

Pages : 1-19

Doi:10.18026/cbusos.74422

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2014-08-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Yazınsal bir anlatı türü olarak otobiyografi, tarih ve kurmacanın kesiştiği biralanda konumlanır. Otobiyografi gerçek bir geçmiş zamana göndermede bulunması iletarih yazımına, ancak gerçek bir geçmişi biçimlendirirken öyküleme stratejilerikullanması bakımından ise kurmacaya yakındır. Tarih ve kurmaca arasında bir nevigeçişkenlik arz eden bu yazın türü anlatı biçimi içerisinde özgün zaman deneyiminiyapılandırmakta ve yaşantılanan zamanı anlatının biçimlendirici ilkesine tabikılmaktadır. Paul Ricoeur, anlatıların birey ve toplulukların deneyimlerini zamansalolarak biçimlendirmesi ilkesi üzerine kaleme aldığı Zaman ve Anlatı başlıklı dört ciltlikhacimli yapıtında, bir yandan tarih yazımı ve kurmaca arasındaki koşutluklarıirdelemiş; diğer yandan da bu iki anlatı biçiminin zamanı biçimlendirme süreçlerindekifarkları felsefe ve anlatıbilim çerçevesi içerisinde ele almıştır. Ricoeur tarihsel vekurmaca metinlerdeki zamansallığı inceleyebilmek için anlatı yapısını olay örgüsü,mimesis insert ignore into journalissuearticles values(eylemin taklidi); ve özgün bir deneyimin yeniden-biçimlendirilmesikavramlarını temele alarak değerlendirir. Bu çalışma esasen Ricoeur’ün anlatınınzamansal işlevleri üzerine ortaya koyduğu yapıtında tarih ve kurmaca üzerine yaptığıtespitlerin otobiyografi için de geçerli olduğunu ileri sürmektedir. Buna göre,otobiyografi insan eylemlerinin zamana tabi olması kadar anlatıların zamanı yenidenyapılandırma potansiyeli ilkesince de kişilere geçmişteki eylemlerini anlamlandırıpkendilerini oluşturma yetisi kazandırmaktadır.
Keywords : Otobiyografi, Kurmaca, Tarihyazımı, Olayörgüsü, Olayörgüleştirme, Mimesis, Fenomenoloji, Açmaz, Anlatı, Anlatısal Özdeşlik