ANADOLU İNANÇ SÖYLENCELERİ: EGERİA’NIN ANLATILARINDA BALIKLIGÖL VE KRAL ABGAR

Authors : Aytuğ ARSLAN

Pages : 141-150

Doi:10.18026/cbusos.93134

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2015-10-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’nun zengin tarihi coğrafyası; farklı medeniyetlerin, toplumların ve inançların beslediği oldukça kapsamlı bir sözlü kültür kalıtının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Söylencelerin bir kısmı ardıllar tarafından kendilerine özgü motifler eklenerek, ana tema bozulmadan benzer özellikler gösteren farklı bölgelere izafe edilirken; bir bölümü, ayrı inançlara sahip toplumlar tarafından birbiriyle ilintisiz oluşturulmuştur. Halk bilimciler tarafından tarihi ve bilimsel gerçeklerden bağımsız, anlatan ve dinleyenlerdeki gerçeklik algısı efsaneleri mitlerden ayıran başlıca unsurlardan biri olarak kabul edilmiştir. Şüphesiz düşün gücünün yarattığı ne varsa gerçek kabul edecek, bir nedene bağlayarak evreni, insanı, bitkilerin ya da hayvanların yaratılışını, özelliklerini açıklayacak çok tanrıcı inanca sahip Eskiçağ insanının namevcut hali, gerçeklik algısını günümüzde farklı düşün, inanç yapısına sahip dinleyicileri olan ardılların anlatılarına bırakmıştır. Tarih öncesine göre birbirine daha yakın zaman dilimi sayılabilecek toplumlarda bu algı sabit kalmakla birlikte, şahıs ve olaylar değişmektedir. Bu çalışmada aynı mekân, ancak farklı şahıs ve olaylar etrafında örülen efsanelere bu yönüyle örnek olabilecek Şanlıurfa ilindeki Balıklıgöl’e yer verilmiştir. M.S. IV. yüzyılda Kutsal Topraklara hac yolculuğu yapmış Egeria adlı Galyalı bir kadının mektup biçiminde kaleme aldığı günlüklerde Şanlıurfa insert ignore into journalissuearticles values(Edessa); kenti ile ilgili anlatılar bulunmaktadır. Bunlar arasında en dikkat çekici olanı Kral Abgar’ın etrafında şekillenen Balıklıgöl’ün ortaya çıkışını anlatan söylencedir.
Keywords : Efsane, Balıklıgöl, Egeria, Kral Abgar