Sosyal Dışlanma Olgusu Üzerine Genel Bir İnceleme

Authors : Çağlar SOLAK, Mert TEKÖZEL

Pages : 293-315

Doi:10.18026/cbayarsos.585260

View : 28 | Download : 13

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Review Paper

Abstract :Sosyal bir tür olan insan, gruplar içerisine doğmakta ve belli grupların üyesi olarak yaşamını sürdürmektedir. Bu nedenle sosyal ilişkilere kabul edilmek ve gruplarda yer almak, tüm kültürlerde gözlemlenen temel bir motivasyon ve ihtiyaçtır (Baumeister ve Leary, 1995). Öte yandan, diğerleri tarafından kabul görmemek ve ait olma ihtiyacının karşılanmaması sosyal yaşamda sıklıkla karşımıza çıkan bir durumdur. Görmezden gelinme, yok sayılma, reddedilme kavramlarını içinde barındıran “sosyal dışlanma” bireylerin üzerinde bir dizi davranışsal, duygusal, bilişsel ve fizyolojik etkiye yol açmaktadır. Bu çalışmada, dışlanma olgusunu sosyal psikolojik açıdan ele alan araştırmalardan yola çıkılarak konuya dair kapsamlı bir inceleme sunmak amaçlanmıştır. Alandaki öncü çalışmalara ek olarak güncel literatür de göz önünde bulundurulmuş ve öncelikle dışlanma olgusu kavramsal ve tarihsel olarak ele alınmış, ardından deneysel çalışmalarda katılımcılara dışlanma deneyimi yaşatmak için kullanılan belli başlı yöntemlerden bahsedilmiş ve sosyal dışlanmanın bireyler üzerinde yarattığı etkiler ele alınmıştır. Son olarak dışlanma olgusunu açıklamaya çalışan teorik yaklaşımlardan söz edilmiştir.
Keywords : Sosyal dışlanma, reddedilme, ait olma ihtiyacı, kişiler arası ilişkiler