Kız Ney ile Bolahenk Akortta İcra ve Notasyon: Rast Kâr-ı Nâtık Örneği

Authors : Nihat KÖROĞLU

Pages : 325-335

Doi:10.18026/cbayarsos.695411

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2020-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Hem solo hem de eşlik sazı olarak icra edilen neyin, günümüzde çoğunlukla beş çeşidi kullanılmaktadır. Bunlar Klasik Türk Müziği teorisindeki akortlara adını veren aynı zamanda birer ney çeşidi de olan mansur (yegâh), kız (hüseyni aşîran), süpürde (rast), müstahsen (ırak) ve bolahenk (dügâh) neylerdir. İcra edilen akorda göre bu ney çeşitlerinden uygun olanı kullanılabileceği gibi farklı akortlardaki icralarda tek bir ney, göçürme yapılarak da kullanılabilir. Aynı zamanda bu durum neyde bir ustalık göstergesi olarak kabul edilir. Çalışmada; Dede Efendi’nin Rast Kâr-ı Nâtık eseri, içerisinde birçok makam geçkisi barındırması ve bu özelliği ile farklı perdeler üzerinde göçürme yapma imkânı sağlaması açısından örnek eser olarak seçilmiştir. Seçilen örnek eser kız ney ile icrada bolahenk akorda göçürülerek notaya alınmış ve yapılan makam geçkileri analiz edilmiştir. Çalışmada ayrıca neyde göçürme icra konusunda teknik zorlukların aşılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Kız Ney, Neyde Göçürme, Bolahenk Akort, Dede Efendi, Rast Kâr ı Nâtık