Sultan II. Abdülhamid Dönemi İstanbul’unda Şerbethaneler ve Ermeni Şerbethaneleri Üzerine Bir İnceleme (1876-1900)

Authors : Gülşen Ulukaya

Pages : 240-261

Doi:10.18026/cbayarsos.1471719

View : 112 | Download : 127

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şerbethaneler, başlangıç tarihi net olmamakla birlikte Osmanlı Devleti’nde zaman zaman içkili mekânlar olan meyhanelerin ya da şaraphanelerin yerine kullanılmış ve bunlarla aynı işlevi görmüştür. Hukukî olarak haram ve sakıncalı olmayan içeceğin satıldığı yer olarak nitelendirilen şerbethaneler, toplumsal ya da hukukî bir tercihin sonucunda meyhanelerin yerine kullanılmış olabilirler. Ancak şerbethaneler, 19. yüzyılda yenileşme hareketleri ve Osmanlı’nın kurmuş olduğu gedik sistemi ile rekabet ortamının getirdiği sonuçlar çerçevesinde esas kimliklerine geçiş yapması beklense de bu bir anda olmamış, kademeli bir şekilde ilerletilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, 1876-1900 yılları arasında İstanbul’da şerbethaneleri ve şerbethaneci esnaf içinde söz konusu Ermeni şerbethanelerinin incelenmesine odaklanmaktadır. Şerbethanelerin ortaya çıkışı, kullanımı ve mekânsal konumlarına dair bilgiler, arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmiştir. Ayrıca, bu şerbethanelerin yoğun olarak hangi bölgelerde bulunduğu ve diğer Gayrimüslim şerbethanelerle oranları karşılaştırılarak ele alınmıştır. Elde edilen veriler ışığında, 1876-1900 yılları arasında genel olarak İstanbul’da meyhane ya da şaraphane özelliğine sahip şerbethanelere odaklanılırken özelinde ise Ermeni şerbethaneleri ele alınmıştır.
Keywords : Gayrimüslim, İçki, Meyhaneler, Osmanlı Devleti, Şerbethane