Bilişsel Yük Çalışmalarının Evrimi: Ağ Çözümleme Yöntemleriyle Kavramsal Bir Haritalama

Authors : Hüseyin Özçınar, Zehra Nur Bayındır

Pages : 441-464

Doi:10.18026/cbayarsos.1617423

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı bilişsel yük kavramına ilişkin alanyazının mevcut durumunun ve tarihsel gelişiminin ortaya konulmasıdır. Bu amacı gerçekleştirmek için Web of Science veri tabanından 2005-2024 yılları arasında yayımlanmış 8.262 bilimsel yayın Ortak Sözcük Çözümlemesi (Co-Word Analysis) ve Ana Yol Çözümlemesi (Main Path Analysis) yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, bilişsel yük araştırmalarının 2005-2009 döneminde daha çok temel kavramlara odaklanırken 2010-2014 döneminde etkileşimli öğrenme ortamları ve çoklu ortam alanındaki anahtar kavramlar olduğunu göstermiştir. Bilişsel yük alanına ilişkin çalışmalar 2015-2019 döneminde EEG ve e-öğrenme kavramlarında, 2020-2024 döneminde ise sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik alanlarında yoğunlaşmıştır. Alandaki çalışmalar Ana Yol Çözümlemesi ile daha geniş bir tarihsel süreçte incelendiğinde, bilişsel yük alanının zamanla teknolojik çeşitlenmeye odaklanarak daha karmaşık bir yapıya dönüştüğünü göstermiştir. Araştırma, bilişsel yük kavramına ilişkin çalışmaların evrimini ve gelecekteki yönelimlerini anlamak için yol haritası sunmaktadır.
Keywords : Bilişsel Yük, Bilişsel Yük Kuramı, Ortak Sözcük Çözümlemesi, Ana Yol Çözümlemesi.