William James’in Gifford Konferansları ve The Varieties of Religious Experience İsimli Eserinin Yankıları Üzerine Bir Analiz

Authors : Ö Faruk ERDEM

Pages : 127-138

Doi:10.5281/zenodo.3344390

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2013-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :James, Gifford Konferanslarına ilk resmi daveti 1898 yılında almıştır. Aslında “betimsel” ve “metafizik” olmak üzere iki seri olarak planlanan konferanslar, “betimsel” bölümün beklenmedik şekilde uzaması sebebiyle tek bölüm olarak sunulabilmiş ve “metafizik” bölüm bir başka vesileyle ele alınmak üzere ertelenmek durumunda kalmıştır. Konferansların ilk serisi ise 16 Mayıs 1901’de Edinburgh’da başlamıştır. 1902 yılında basıma hazır hale getirilen bu konferanslar “The Varieties of Religious Experience, a Study on Human Nature insert ignore into journalissuearticles values(Dini Tecrübenin Çeşitleri, İnsan Doğası Üzerine Bir Çalışma);” adıyla kitap olarak yayınlanmıştır. Bu kitap da en az konferanslar kadar ciddi bir başarı elde etmiştir. James, dini tecrübeleri bu tecrübeler katı psikiyatrik ölçütlere göre patolojik olarak değerlendirilse de olağanüstü karakteri sebebiyle bir anlamda ilham edilmiş olarak görerek sadece tasvir etmekle kalmayıp aynı zamanda haklılaştırmaktadır. O, inanan insanın bilincinin sıcaklığını tıpkı hissedildiği gibi taşımaya çalışmış, bireyin dini değerleri yüceltmesiyle ilgilenmiştir. Ona göre bu duyguların ifade edilebilmesi için bu duygulara sempatik bir yaklaşım gösterilmelidir. Dolayısıyla kitabın özellikle son kısmında, dini tecrübe iddialarının James tarafından savunulduğu görülmektedir. James’in şahsında felsefe, dinî tecrübenin hakikatini teyit etmiştir. Geçen bir yüzyıl sonrasında geri dönüp baktığımızda, James’in dini tecrübe, inanç ve kişilik arasındaki ilişkiye dair anlayışının müteakip çalışmalar tarafından desteklendiğini görmek oldukça ilgi çekicidir
Keywords : William James, Dini Tecrübe, Pragmatizm, Gifford Konferansları