Fıkıh Usûlü Bağlamında Eş‘arî’nin Şâfi‘î’ye Muhalefeti

Authors : Davut EŞİT

Pages : 249-264

Doi:10.33420/marife.526711

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Eş‘arî, mütekellim vasfının yanında aynı zamanda usûlî kimliğiyle bilinmektedir. Biyografik çalışmalarda Eş‘arî’nin fıkhî kimliğine ilişkin farklı değerlendirmelerin olduğu görülmektedir. Ancak Eş‘arî, fıkıh usûlünde herhangi bir mezhebe bağlı olmayıp, kendine özgü görüşleri vardır. Binaenaleyh Eş‘arî’nin fıkıh usûlüne ilişkin bazı görüşleri genelde pek çok usûlcünün özelde Şâfi‘î’nin görüşlerinden farklıdır. İşte bu çalışmada Eş‘arî’nin Şâfi‘î’ye veya Şâfi‘î mezhebinin yerleşik görüşlerine muhalefeti ve bu muhalefetin sonuçları ele alınmaktadır. Eş‘arîlik ve Şâfi‘îliğin tarihsel süreçte eklektik bir yapı arz ettiği dikkate alındığında Eş‘arî’nin, Şâfi‘î’ye muhalefetinin, Şâfi‘î mezhebinde fikirsel bir hareketliliğe neden olduğu muhakkaktır. Eş‘arî/Eş‘arîlik kaynaklı olan bu hareketliliğin, Şâfi‘î fıkıh usûlünün gelişimine etkisini ortaya çıkarmayı amaçladığımız bu çalışma, bir noktada fıkıh usûlündeki farklılaşmaya ve değişime işaret etmektedir.
Keywords : Eşarî, Şâfiî, Fıkıh Usûlü, Şâfiîlik, Eşarîlik