Oryantalistlerin Buluşma Noktası Olarak İstanbul: Üç Oryantalist`in Gözünde Doğu / İstanbul as a Meeting Point of Orientalism and Orientalists

Authors : Zekeriya Kurşun

Pages : 143-152

View : 24 | Download : 23

Publication Date : 2015-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İstanbul sahip olduğu coğrafi konumu ile tarih boyunca hep ilgi odağı olmuştur. Bu yüzden daima dış saldırılara da açık olmuştur. Ancak bu şehir sadece iki büyük imparatorluğa, Bizans ve Osmanlı imparatorluklarına başkentlik etmiştir. Bu da asırlarca istikrarlı bir kent olmasını sağlamıştır. Bizans asırlarında Roma’nın rakibi olmasıyla Batılıların ilgisini çekmiştir. Osmanlıların fethinden sonra ise gelişmiş bir Doğu başkenti olması hasebi ile yine cazibe merkezi olmaya devam etmiştir. Oryantalizmin başlangıç tarihi hakkında farklı fikirler bulunmaktadır. Kanaatimizce bu tarihi, İstanbul’un batılı bir uygarlığın uzantısı iken Osmanlılar ile birlikte Doğu uygarlığını temsil etmeye başladığı tarihe kadar indirmek mümkündür. Yani Osmanlıların İstanbul’u fethettiği tarihi oryantalizmin de başlangıcı saymak abartılı olmasa gerektir. İlk oryantalistlerin de Bizans İstanbulu’ndan Avrupa’ya göç eden bilginlerin olduğunu varsaymak mümkündür. Aslında onlar Avrupa’ya göç ettiklerinde kendi şehirlerinden söz ediyorlardı. Ama Avrupa için burası artık Doğu medeniyetinin eline düşmüş bir kent idi. Tarih boyunca pek çok Batılı gezgin, meraklı ve maceraperestin yolu İstanbul’dan geçmiştir. Onlar yüzlerce seyahatname yazarak kendi gözleri ile doğuyu anlatmışlardır. Bu yüzden Batılıların gözünde Doğuyu anlamanın belki de en yaygın yolu bu seyahatnamelerin okunmasından geçer. Fakat bunların oryantalizmi ne kadar temsil ettikleri tartışmalıdır. Bu makalede genel olarak İstanbul’u ziyaret eden gezginlerden bahsedildikten sonra, İstanbul’da uzun süre yaşayan üç oryantalistten söz edilecektir. Alman-Avusturya oryantalizmini temsil eden Joseph von Hammer insert ignore into journalissuearticles values(1774-1756);, İngiliz oryantalizmini temsil eden Sir James William Redhouse insert ignore into journalissuearticles values(1811-1892); ve Fransız oryantalizmini temsil eden Pierre Loti insert ignore into journalissuearticles values(1850-1923); ele alınarak, onların gözünden Doğuya bakılacaktır.
Keywords : İstanbul, Oryantalizm, Joseph von Hammer, Sir James William Redhause, Pierre Loti