Eski Uygur Türkçesi Dönemine Ait İki Mektup Örneği

Authors : Emine Temel

Pages : 127-141

Doi:10.16985/MTAD.2016225602

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2016-01-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Eski Uygur Türkçesi Dönemi’ne ait olan iki mektup örneği yapı bilgisi ve anlambilimi açısından incelenerek, Türklerde mektup yazma geleneğinin teşekkülü tartışılacaktır. İncelenen her iki mektup örneği de Paul Pelliot’un çalışmalarını içeren James Hamilton’un Manuscrits Ouїgours Du IX-X Siécle De Touen- Houang adlı eserinden alınmıştır. Turfan Uygurlarının insert ignore into journalissuearticles values(991-1209); sosyo-kültürel durumlarını yansıtan bitikler insert ignore into journalissuearticles values(mektuplar);, sivil hayat belgeleri olmaları yanında, dil tarihi bakımından önemli metinlerdir. İncelenen bu belgeler içerikleri yanında mektup türünün ayırıcı özellikleri olarak kabul edilen tarih, hitap, selâm, dua gibi ifadeleri de taşımaktadır. Aynı türe ait eserlerin tarihî seyri içerisinde karşılaştırılması yazı türünün başlangıcı ve gelişimini ortaya koymak bakımından önem taşımaktadır. Fertlerin devletle olan ilişkilerinden çok kendi aralarında yaptıkları anlaşmaları ihtiva eden bu vesikaların öncelikle transliterasyonu ve transkripsiyonu yapılmış akabinde Türkiye Türkçesine aktarılıp sözlüklü dizini hazırlanmıştır. Makalemizde, Eski Türklerde mektup yazma geleneğini takip edebildiğimiz bu iki bitik vasıtası ile Uygur Türklerinin kültür ve medeniyet seviyeleri tanıklatılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Uygur Türkleri, Sivil Hayat Belgeleri, Bitik