Kızlarım İçin Bir Vakıf: Hatun Can Begüm Ve Tebriz’de Gök Mescid’in Karakoyunlu Vakıfları

Authors : Leyla YILDIZ

Pages : 251-266

Doi:10.16985/MTAD.2016225610

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2016-01-03

Article Type : Other Papers

Abstract :Hükümdarlığı döneminde inşa edildiği için Cihan Şah Karakoyunlu’ya insert ignore into journalissuearticles values(öl. 1467); atfen Mescid-i Muzafferiye olarak da adlandırılan Tebriz’deki Gök Mescid, adını aldığı eşsiz mavi çinileri ve İran mimarisinde nadir görülen plan şeması ve formuyla olduğu kadar zengin vakıfları ile de Ortaçağ İran dünyasının en önemli yapılarından biri olarak görülmektedir. Yapının bânîsine ilişkin değişik kaynaklarda çelişkili ifadeler bulunmaktadır. Bu kaynaklardan bazılarında Gök Mescid’in bânîsi olarak Cihan Şah’ın adı verilirken, bazılarında cami Cihan Şah’ın yanı sıra eşi Hatun Can Begüm ve kızları Salihâ Hatun’a atfedilir. Bu bağlamda, Sarîh el-Milk adlı kapsamlı bir el yazmasının geç dönem, tahminen Safevî nüshası bânîlik sorusu hakkında aydınlatıcı bilgiler sunmaktadır. Cihan Şah’ın eşi Hatun Can Begüm’ü ön plana çıkarmayı amaçlayan bu makalede, Gök Mescid’in gerçek bânîleri ya da patronu sorusu, Hatun Can Begüm’ün Karakoyunlu hanedanı içindeki etkin siyasi varlığı, sıra dışı hükümleri ile özellikle bir neslin ötesine ulaşmayı hedefleyen özel vakıf stratejisi ve dönemin politik ortamı ışığında tartışılmaktadır.
Keywords : Gök Mescid, Mescid i Kebûd, Muzafferiye, Vakıf, Hatun Can Begüm, Cihan Şah, Sarîh el Milk, Karakoyunlu Devleti, Tebriz