Sovyetler Birliği Tarih Yazımında Karaçay-Malkarların Kökeni Konusu

Authors : Hayri ÇAPRAZ

Pages : 269-299

Doi:10.16985/mtad.660196

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2019-12-19

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada Karaçay-Malkar Türklerinin kökeni konusunda 1927-1988 yılları arasında basılan Sovyet tarihçilerinin eserleri analiz edildi. A. Samoyloviç, U. Aliyev, G. A. Kokiyev, H. O. Laypanov ve L. İ. Lavrov başta olmak üzere çok sayıda araştırmacının düşünceleri ortaya konuldu. Araştırmacıların çoğunluğunun iki toplumun kökenine yönelik yaklaşımı, Türk unsurları ile Kafkas kavimleri karışımı sonucu bir etnogenez olduğu yönünde oldu. Karaçay-Malkar Türklerinin kökeninde özellikle Kıpçak, Bulgar ve hatta Hazarların etkin olduğuna yönelik görüşler savunuldu. Bu kökenin oluşumunda bu Türk gruplarından hangisinin daha baskın olduğu konusunda araştırmacılar arasında görüş ayrılıkları çıktı. Sovyet ideolojisi ve politik kararları da bu görüş ayrılıklarının şekillenmesinde zaman zaman etkili oldu. Nitekim bu görüş ayrılıklarının kapsamlı bir şekilde ortaya konulduğu kongre 1959’da yapıldı. Kongrede bu iki Türk toplumunun kökeninin Kıpçak, Bulgar, Hazar, Alan, Kafkas kavimlerinden birinin veya birkaçının kaynaşmasıyla şekillendiğini iddia eden görüşler tartışıldı. Bu kongre sonunda herkes tarafından kabul edilecek ortak bir görüş çıkmadı. Birkaç kavmin kaynaşması şeklindeki genel yaklaşım Sovyet döneminin sonlarına kadar kabul gördü.
Keywords : Karaçaylar, Malkarlar, Türkler, Sovyet tarih yazımı, H O Laypanov, L İ Lavrov, G A Kokiyev