İlhanlı Sarayında Budizm

Authors : Serkan DERİN

Pages : 485-506

Doi:10.16985/mtad.840720

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-18

Article Type : Other Papers

Abstract :Budizm MÖ III. asırdan itibaren Hindistan dışında yayılmaya başlar. İslam öncesi dönemde İran’ın doğu bölgelerinde etkili hale gelir. MS II. yüzyıla doğru çökmeye başlar. Moğol istilası ile İran coğrafyasındaki İlhanlı sarayında tekrar canlanır. Bu dönemde önceki dönemden farklı bir statüye ulaşır. Çeşitli sebepler ve süreçler; Uygur, Çin, Tangut ve Tibet Budizmi gibi İlhanlı Budizmi’ni de şekillendirmiştir. Budizm, Gazan Han ve halefi Olcaytu’nun İslam’ı seçmesinden sonra İran’da ortadan kalkmış ve yalnızca İranlı sanatçıların eserlerinde ve İranlı yazarların yazılarında temsil edilen bilim ve sanat formunda yaşamaya devam etmiştir. İlhanlı dönemi İran’ında gelişme gösteren Budizm ile ilgili tarihi çalışmalarda Moğollar arasındaki çeşitli Budist okullarının; Budizm ile aile kurumu, siyaset, ahlak, bilim, sanat, ekonomi, gibi sosyal kurumlar arasındaki ilişkilerin ve ayrıca bir yandan Budistler ve Müslümanlar arasındaki teorik etkileşimleri, diğer yandan Budistler ve diğer dini ve mezhebi azınlıkların arasındaki ilişkilerin ortaya konması gerekmektedir. Bunların tamamının bu makale kapsamına ortaya konmasının mümkün olmadığı açıktır. Bu sebeple bu makalede sadece Moğollardaki Budist okulları ve İlhanlı sarayındaki Budizm’in varlığı ve buradan yola çıkarak kısmen siyaset üzerindeki etkisinden bahsedilecektir.
Keywords : Budizm, İlhanlılar, İlhanlı Devleti