Bağımsızlıktan Kurumsallaşmaya: Türk Devletleri Teşkilatı’nın Kuruluş Süreci

Authors : Elif Uzunağaç

Pages : 268-285

Doi:10.16985/mtad.1603583

View : 61 | Download : 57

Publication Date : 2025-03-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) kuruluş süreci, Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanan Türk Cumhuriyetlerinin, ortak tarihsel ve kültürel bağlarını yeniden canlandırma ve uluslararası sistemde etkin bir iş birliği platformu oluşturma çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu makale, 1992’de düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi’nden başlayarak 2009’da Nahçıvan Anlaşması ile resmiyet kazanan Türk Konseyi’nin kuruluşunu ve 2021’de Türk Devletleri Teşkilatı’na dönüşümünü kapsayan süreci incelemektedir. Araştırma, bu sürecin dil, kültür, eğitim, enerji, ulaştırma gibi alanlardaki somut iş birliği projeleriyle nasıl kurumsallaştığını ve 2040 Türk Dünyası Vizyonu gibi stratejik hedeflerle bölgesel ve küresel bir aktör olma amacını ortaya koyduğunu göstermektedir. Çalışma, TDT’nın üye devletler arasındaki dayanışmayı artırarak bölgesel istikrar, ekonomik kalkınma ve uluslararası alandaki etkisini güçlendiren bir mekanizma olduğunu ortaya koymuştur. TDT’nın tarihsel bağları yeniden inşa etme ve gelecek vizyonu oluşturma başarısı, Türk dünyasının ortak kimlik bilincini geliştirme ve uluslararası sistemde etkin bir aktör haline gelmesi açısından stratejik öneme sahiptir.
Keywords : Türk Devletleri Teşkilatı, Nahçıvan Anlaşması, Türk Konseyi, 2040 Türk Dünyası Vizyonu, Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi