Türk Devletleri Teşkilatı’nın Genişleme Stratejisinde Gözlemci Üyelik Statüsünün Rolü

Authors : Ömer Faruk Kocatepe

Pages : 215-243

Doi:10.16985/mtad.1603769

View : 88 | Download : 110

Publication Date : 2025-03-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) genişleme stratejisinde gözlemci üyelik statüsünün oynadığı rolü incelemektedir. Gözlemci üyelik statüsü, uluslararası kurumlarda yaygın bir uygulama olmasına rağmen, akademik literatürde yeterince derinlemesine ele alınmamıştır. Literatürde bu kavram genellikle Birleşmiş Milletler (BM) bağlamında, dekolonizasyon süreçleri ve devlet niteliği kazanmamış toplumlarla ilişkiler gibi özel vakalar çerçevesinde tartışılmaktadır. Soğuk Savaş sonrası dönemde ise gözlemci üyelik, bazı uluslararası örgütler üzerinden, devletlerin yumuşak güç kazanma ve diplomatik tecrübe edinme aracı olarak değerlendirilmiştir. TDT, gözlemci üyelik statüsünü yalnızca kurumsallaşmasının bir aracı olarak değil, aynı zamanda etkisini artırmak ve Türk dünyasının küresel görünürlüğünü pekiştirmek için stratejik bir fırsat olarak görmektedir. Bu bağlamda, TDT’nin gözlemci üyelik politikası, üye ülkelerin ikili ilişkilerinin ötesine geçerek, Türk dünyasının dayanışmasını ve iş birliğini güçlendirme çabası olarak öne çıkmaktadır. Çalışmada Macaristan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) gözlemci üyelikleri incelenerek, gözlemci üyelik statüsünün TDT’nin genişleme stratejisine katkısı ele alınmaktadır.
Keywords : Türk Devletleri Teşkilatı, Gözlemci Üyelik, Genişleme Stratejisi, İş Birliği, Türk Dünyası