Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarında Çevre Eğitimi: 2005, 2018 ve 2024 Programlarının Karşılaştırmalı Analizi

Authors : Dündar Kerçin

Pages : 278-295

Doi:10.15285/maruaebd.1558031

View : 107 | Download : 146

Publication Date : 2025-01-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de 2005, 2018 ve 2024 yıllarında değiştirilerek uygulanan sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının çevre eğitimi açısından karşılaştırmalı bir analizini sunmaktadır. Araştırmanın amacı, öğretim programlarında çevre eğitimi ile ilişkilendirilen kazanımların/öğrenme çıktılarının, öğrenme alanlarının ve kavramsal çerçevenin zamanla nasıl değiştiğini incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş ve doküman analizi kullanılarak 2005, 2018 ve 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programları detaylı bir şekilde incelenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniğiyle analiz edilerek belirlenen temalar altında yorumlanmıştır. Çalışma sonuçları, 2018 programının büyük oranda 2005 programının tekrarı olduğunu ortaya koymaktadır. Niceliksel olarak, çevre eğitimi ile ilişkilendirilen en fazla kazanımın 2005 programında, en az öğrenme çıktısının ise 2024 programında yer aldığı görülmüştür. Ayrıca, güncellenen 2024 programında, 2005 programında yer alan teknolojik ürünlerin doğaya zarar vermeden kullanılması, doğal afetler ve çevre sorunları konusunda dayanışma ile işbirliğinin öneminin fark edilmesi gibi kazanımların programdan çıkarıldığı ve programın büyük oranda seyreltildiği tespit edilmiştir. 2024 programında küresel iklim değişikliği gibi çevresel konulara yeterince vurgu yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretim programlarında çevre eğitiminin kapsamının genişletilmesi ve çevresel konulara yönelik daha fazla öğrenme çıktısına yer verilmesi gerektiği vurgulanırken araştırmacılara, 2024 yılında güncellenen diğer ders öğretim programlarının içerik analizi yapılarak çevre konularının nasıl işlendiği ve hangi yöntemlerin kullanıldığı belirlenebileceği önerilmiştir.
Keywords : Sosyal bilgiler, öğretim programı, çevre eğitimi, program değerlendirme, program geliştirme.