Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Kıbrısı’nda Kölelik (17. ve 18. Yüzyıllar)

Authors : Ümit GÜLER

Pages : 104-135

Doi:10.15370/maruifd.452187

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2018-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz: Osmanlı Kıbrısı’ndaki kölelik tecrübesinin gün yüzüne çıkarılmayı bekleyen birçok konusu bulunmasına karşın, adadaki kölelik müessesesi üzerine henüz yeterli çalışmalar yapılmamıştır. Nitekim dönemin kadı sicillerine yansıyan kölelik görünümleri de araştırılmayı bekleyen bakir konuların başında gelmektedir. Siciller esas itibariyle Osmanlı dönemindeki mahkeme tutanakları olması hasebiyle tarihsel açıdan geçmişe dair en zengin ve sağlam kaynaklardandır. Makalemizde mevzunun bu öneminden hareketle 17. ve 18. yüzyıla ait mevcut tüm Kıbrıs kadı sicillerindeki kölelik görünümleri bütüncül bir perspektiften araştırma konusu edilerek, adadaki söz konusu müessesenin bir nebze daha aydınlatılmasına çalışılmış; yüksek pahadaki kölelerin Allah için âzât edilmesinden, dolandırıcılık yoluyla özgür insanların köleleştirilmesine kadar geniş yelpazedeki birçok muhtelif konuya ışık tutulmuştur. İlgili dönemde kölelerin nasıl alınıp satıldığı, hangi işlerde çalıştırıldığı, aile kurumuyla olan münasebetleri incelendiği gibi; üzerlerinde yürütülen mülkiyet davaları, karıştıkları suçlar veya efendileriyle ilişkilerinin niteliği gibi hususlar da belgeler çerçevesinde ortaya konmuştur. Araştırmada ortaya çıkan bazı bulgular şu şekilde özetlenebilir:
Keywords : Kıbrıs, Osmanlı Kıbrısı, Kölelik