Hicret Özelinde Sünnetin Kur’an’ı Neshi

Authors : Hasan Eryılmaz

Pages : 191-214

Doi:10.15370/maruifd.1463803

View : 103 | Download : 76

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam dininde vahyin insan yaşamına etkisi çeşitli evrelerde gerçekleşmiştir. Bu süreçte, dönemin koşulları göz önünde bulundurularak bazı geçici hükümler devreye sokulmuş, amaçlar gerçekleşince bu hükümler değiştirilerek asıl hükümler belirlenmiştir. Nesh olgusu, hayatın akışı içinde doğal bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu uygulama, tedricilik ve kolaylaştırma prensipleriyle yaşamın gerçeklerine uygunluğuyla ilgili çeşitli ilim dallarının ilgisini çekmiştir. İslam âlimleri, bu konuyu farklı şekillerde ele almış ancak sünnetin Kur\'an\'ı nesh etme konusu çeşitli tartışmalarla ön plana çıkmıştır. Sünnetin Kur\'an\'ı nesh edebileceği üzerine yapılan çalışmalar belli örnekler etrafında gerçekleşmiş, ancak bu örneklerin neshi mümkün kılabilecek güce sahip olmadığı iddia edilmiştir. Bu makalede, sünnetin Kur\'an\'ı nesh etme konusu usul kitaplarında bulunmayan bir örnek üzerinden incelenmiştir. Bazı ayetlerde Mekke’den Medine’ye hicret bir iman şartı gibi sunulmuş, bilhassa Nisa Suresi 97. ayette hicret şartını yerine getirmeyenler cehennemle tehdit edilmiştir. Ancak bu denli kati bir üslupla ifade edilen hicret emrinin bazı hadislerle nihayete erdiği ve inkıtâya uğradığı bildirilmiştir. Bu manzara hicret olgusu üzerinden Kur’an’ın sünnet ile neshi tartışmalarına imkân vermektedir. Makalede bu konu İslam âlimlerinin görüşlerine de yer verilmek suretiyle, hicret farizasının sürekliliği farklı sosyo-politik ve dini bağlamlar çerçevesinde ele alınmıştır.
Keywords : hadis, Kur\'an, sünnet, hicret, nesh